Οι «αντάρτες» Ρομπέν των σουπερμάρκετ
****************************************
Φορούν κουκούλες αντί για μπέρτα, κάνουν «πλιάτσικο» και μοιράζουν λάφυρα σε περαστικούς
Το σκηνικό θυμίζει Αγγλία του 1157 όπου σε μια ταβέρνα στο δάσος του Σέργουντ μια παρέα
νεαρών τραπεζώνει τους περαστικούς, φορολογεί τους πλούσιους και δίνει χρήματα στους φτωχούς Στην Αθήνα του 2008 τα μέλη μιας άλλης παρέας «χτυπούν» απροειδοποίητα σούπερ μάρκετ στο κέντρο της Αθήνας. Αντί όμως για την πράσινη μπέρτα και το καπέλο του Ρομπέν των Δασών φορούν μαύρες κουκούλες και αντί για τόξο κρατούν καλάθια και καρότσια που τα γεμίζουν με τρόφιμα, απορρυπαντικά και είδη πρώτης ανάγκης και τα μοιράζουν σε περαστικούς σε λαϊκές αγορές της πόλης.
Μοιράζουν προκηρύξεις με στίχους του Νικόλα Ασιμου «Χιλιάδες σουπερ μάρκετ γεμάτα πράγματα γιατί δεν τα βουτάμε για τα γεράματα;»
Οι «Οργισμένοι Καταναλωτές» (20 άτομα) εμφανίζονται σε σουπερ μάρκετ στα Εξάρχεια και αδειάζουν τα ράφια και φεύγουν χωρίς να πληρώνουν και μοιράζουν προϊόντα αξίας 5.000 ευρώ σε περαστικούς στη λαϊκή αγορά. Ακολουθούν συνθήματα κατά της ακρίβειας και των «μεγαλοκαρχαριών» που πλουτίζουν «όσο εμείς χάνουμε τη μισή ζωή μας με μισθούς των 600 ευρώ. Οι Ρομπέν … των ραφιών των σουπερμάρκετ
Είναι φαινόμενο πρωτόγνωρο για τη μεταπολιτευτική Ελλάδα που σύμφωνα με τους αξιωματούχους της Ελληνικής Αστυνομίας ανησυχεί για την αστυνομία όπως και για κάθε έκνομη ενέργεια.
Τα τελευταία «εγκλήματα» αυτού του τύπου χάνονται στα χρόνια της Κατοχής και του Εμφυλίου πολέμου αλλά τα χαρακτηριστικά ήταν εντελώς διαφορετικά σύμφωνα με τον εγκληματολόγο Πανούση. Τα τελευταία 50 χρόνια είχαμε ελάχιστα περιστατικά όπως ο Θεόδωρος Βενάρδος, ο περιβόητος ληστής με τις γλαδιόλες, ο οποίος μοίραζε ένα μέρος των χρημάτων που έκλεβε από τράπεζες. Στην απολογία του δήλωσε ότι μοίραζε ένα μέρος των χρημάτων που έκλεβε από τις τράπεζες όπως στην ληστεία της τράπεζας στο Παγκράτι στον αγώνα κατά της δικτατορίας.
«Οι αντιεξουσιαστές» που εισβάλλουν στα σούπερ μάρκετ φαίνονται ότι κινούνται στη λογική των Εξαρχείων και πρόκειται για ομάδες που θεωρούν ότι εξουσιάζουν ένα χώρο που αποσκοπούν στη δημοσιότητα παρά στην ουσία.
Τα 4 κρούσματα των «οργισμένων καταναλωτών»
1. Εξάρχεια 31 Μαϊου 2008 20 άτομα
2. Αγ. Παντελεήμονας 14 Ιουνίου 15 άτομα
3. Αγ. Παντελεήμονας 14 Ιουνίου 40 άτομα
4. Νέος Κόσμος 30 Ιουνίου 20 άτομα
Οι ενέργειες των «οργισμένων καταναλωτών» ΔΕΝ έχουν αρχή, μέση και τέλος. Οποιασδήποτε σύγκριση με τη δράση απελευθερωτικών κινημάτων ή συγκροτημένων ομάδων στη Λ. Αμερική ή Ευρώπη. Η δράση τους μπορεί να δικαιολογηθεί στη δύσκολη κοινωνική και οικονομική συγκυρία της εποχής. Η εκτεταμένη φτώχεια διασπά την κοινωνική συνοχή και προκαλεί κοινωνικές συγκρούσεις. Η εισβολή σε σούπερ μάρκετ μπορεί να είναι μόνο η αρχή.
Στο μέλλον αυτές οι ενέργειες ΔΕΝ αποκλείεται να πολλαπλασιαστούν και να έχουν τη στήριξη της κοινωνίας.
Η δράση του νέου τύπου «ακτιβιστών» παραπέμπει σε κοινωνικές ληστείες που εμφανίστηκαν στις βαλκανικές χώρες το 13ο αιώνα. «Η σταδιακή μετατροπή προκαπιταλιστικών κοινωνιών σε σύγχρονες αστικές κοινωνίες ευνοούσε τα πάντα και την ανομία» σύμφωνα με τα λεγόμενα του καθηγητή Ανθρωπολογίας της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, κοινωνιολόγο Χρ. Δερμεντζόπουλο.
Στη χώρα μας η κοινωνική ληστεία άντεξε μέχρι το 1940. Στα χρόνια της τουρκοκρατίας ο χώρος δράσης των ληστών εκτείνεται από τη Φωκίδα και τη Φθιώτιδα μέχρι τη Θεσσαλία και την Ήπειρο ενώ λίγο πριν από το 1940 περιορίστηκε σε περιοχές της Ηπείρου.
Το Σεπτέμβριο 1941 σε μια από τις εντυπωσιακές αντιστασιακές ενέργειες κατά των Γερμανών, ομάδες ληστών διέρρηξαν παντοπωλείο της Β. Ελλάδας και μοίρασαν τρόφιμα στο λαό. Σε όλο το 190 αιώνα και στις αρχές του 20ου αιώνα μέχρι να οργανωθεί το ελληνικό κράτος, οι ληστές είχαν διακριτό ρόλο στην κοινωνία. Η κοινωνική ληστεία ήταν συμβατή με τις κοινωνικές δομές και είχε τη στήριξη των τοπικών κοινωνιών. Υπάρχουν αναλογίες ανάμεσα στη δράση των κοινωνικών ληστών και στις ενέργειες των αντιεξουσιαστών που παρακολουθούμε τις τελευταίες εβδομάδες. Οι πιθανότητες ΗΡΩΟΠΟΙΗΣΗΣ των «ακτιβιστών» είναι μηδαμινές αφού οι ενέργειες εντάσσονται σε διαφορετικό κοινωνικό πλαίσιο από εκείνο που επέτρεψε τη γιγάντωση του μύθου των ληστών. Το 19ο αιώνα σε κάθε σπίτι υπήρχε ο παπάς , ο αστυνομικός, ο δημόσιος υπάλληλος και ο ληστής. Σήμερα το πιο πιθανό που αντιμετωπίζουν οι αντιεξουσιαστές είναι να αναζητούν τρόπους επικοινωνίας με τις πλατιές κοινωνικές ομάδες για να περάσουν πολιτικά μηνύματα.
Η εμφάνιση και η άνθιση της κοινωνικής ληστείας από τον 17ο αιώνα μέχρι σήμερα
Οι δημόσιες διαμαρτυρίες για τα τρόφιμα αποτελούσαν συνηθισμένο φαινόμενο στην Ευρώπη και Λατινική Αμερική από το 17ο - 19ο αιώνα. Οι διαμαρτυρίες ατόνησαν στα μέσα του 19ου αιώνα και αντικαταστάθηκαν από συγκροτημένες ομάδες δράσης όπως απεργίες σε εθνικό επίπεδο. Η μεταβολή αποδίδεται από τους ερευνητές στην ενδυνάμωση της κεντρικής εξουσίας και στη διαμόρφωση μιας κουλτούρας που ενθαρρύνει τις μαζικές αντιδράσεις. Οι μεμονωμένες ενέργειες ΔΕΝ έλειψαν ακόμα και στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα.
Στην Ιταλία τη δεκαετία του 1970 ομάδες αντιεξουσιαστών άδειαζαν κρεοπωλεία για να διαμαρτυρηθούν και να πιέσουν για μείωση τιμής στο κρέας. Η μείωση της τιμής στο κρέας είχε προβληθεί ως αιτία απαγωγής βιομηχάνων από εγκληματικές ομάδες.
Πριν από 2 χρόνια στο Αμβούργο ομάδες ακτιβιστών με ονομασία «Αμβούργο Δωρεάν» εισέβαλλαν σε σούπερ μάρκετ, εστιατόρια, κάβες και έπαιρναν τρόφιμα και ποτά και στη συνέχεια τα διένεμαν σε άνεργους. Άφηναν στα ταμεία των καταστημάτων ανθοδέσμες με το μήνυμα «Οι μέρες της αφθονίας είναι μετρημένες» Άλλες ομάδες άρπαζαν εισιτήρια κινηματογράφου Ή μοίραζαν στους περαστικούς οδηγίες για να εξαπατούν τους ελεγκτές στα μέσα συγκοινωνίας και να μη πληρώνουν εισιτήριο.
Σε ορισμένες περιπτώσεις οι «ακτιβιστές» κάλυπταν τα πρόσωπα τους με μάσκες ηρώων επειδή ανέφεραν ότι χωρίς τις ικανότητες των σούπερ ηρώων η ζωή στην πόλη των εκατομμυριούχων ήταν ΚΟΛΑΣΗ για τους απλούς ανθρώπους». Η κοινωνική ληστεία άνθησε σε αγροτικές περιοχές απομακρυσμένες από τα αστικά κέντρα μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα. Στη Ν. Ιταλία , στις χώρες στα Βαλκάνια και στη Λ. Αμερική οι κοινωνικοί ληστές περιβλήθηκαν με το μύθο του λαϊκού ή εθνικού ήρωα. Σύμφωνα με τον ιστορικό Eric Hobsbawn διέφεραν από τους άλλους ληστές αφού ζούσαν εκτός νόμου και θεωρούνταν κακούργοι από το φεουδάρχη και το κράτος αλλά παρέμεναν στις επαρχιακές κοινωνίες και αντιμετωπίζονταν από κατοίκους ως ήρωες, προστάτες ή εκδικητές.
Σε άλλες περιπτώσεις οι κοινωνικοί ληστές θεωρήθηκαν ως ηγέτες απελευθερωτικών κινημάτων. Στις αρχές του 20ου αιώνα στο Μεξικό ο Εμιλιάνο Ζαπάτα και ο Πάντσο Βίλα οργάνωναν ομάδες ανταρτών που έκλεβαν ζώα από πλούσιους τσιφλικάδες και τα μοίραζαν σε φτωχούς αγρότες. Μέσα σε λίγα χρόνια οι αντάρτες χτύπησαν δεκάδες κρατικές τράπεζες.
Ο Περουβιανός Λούις Πάρδο μοίραζε ασημένια νομίσματα, σεντόνια, σαπούνια, κεριά και μπισκότα σε φτωχές οικογένειες. Ο Ντιέγκο Κοριέντες θεωρείται προστάτης των ανυπεράσπιστων της Ανδαλουσίας. Σήμερα οι κοινωνικοί ληστές βρίσκονται σε χώρες του Τρίτου Κόσμου όπως η Ινδία, Βιρμανίαμ Αφγανιστάν και περιοχές της Κεντρικής Αφρικής.
**************************************************************************
Τύπος της Κυριακής
06/07/2007