Α. Δ. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΙΔΗΣ
Διδάσκει ο Δημήτρης Τσάτσος (όχι, όχι υπό τη ναρκοθετική του ΠαΣοΚ ιδιότητα) ότι «οι έννοιες δεν δημιουργούν την ιστορία». Αντίθετα, η ιστορία είναι που «είτε δημιουργεί νέες έννοιες είτε ανανοηματοδοτεί ήδη υπάρχουσες». Προσπαθεί έτσι να επαναφέρει στο άγονο πεδίο της δημόσιας συζήτησης στην Ελλάδα του τέλους του 2007 - που κυριαρχείται πια από τη Ρούλα Βροχοπούλου, από τον Ευαγγελόπουλο, από τον καβγά Καρβέλα - Λαζόπουλου, στη βέλτιστη εκδοχή από τον ίδιο τον Λάκη Λαζόπουλο... - κάτι από τον προβληματισμό για το πόσο η έννοια της δημοκρατίας είναι συμβατή με όσα συνεχίζουν να οικοδομούνται στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Σε έναν εξαιρετικά ενδιαφέροντα διάλογο με τον (και μαθητή του άλλωστε) Βαγγέλη Βενιζέλο, ο οποίος θυμίζει ότι «η δημοκρατία είναι το αποτέλεσμα μιας βαθμιαίας ιδεολογικής επεξεργασίας μιας διαρκούς πολιτικής διεκδίκησης και των οικονομικών συνθηκών που συνδέθηκαν με την κοινωνική και πολιτική αυτονόμηση της αστικής τάξης», ο Τσάτσος έρχεται - στην Εννοια της Δημοκρατίας - να αναζητήσει τι βρίσκεται πίσω από εκείνο στο οποίο όλοι αναζητούν δικαίωση της δημόσιας δράσης. Και αν το πλαίσιο στο οποίο οι προβληματισμοί αυτοί αναπτύσσονται είναι εκείνο της Ευρώπης, η οποία μόλις απέκτησε τη «Μεταρρυθμιστική Συνθήκη» της αφήνοντας στο χρονοντούλαπο της ιστορίας το περίπτυστο Σύνταγμά της, και αν η ίδια αυτή Ευρώπη έσπευσε να αναθέσει σε έναν άνθρωπο σαν τον Φελίπε Γκονζάλες να οργανώσει (πάλι) τη συζήτηση για το αύριο, ή μάλλον για το μεθαύριό της, πάντα με θεμέλιο την αναζήτηση της δημοκρατικής νομιμοποίησης, θα άξιζε ίσως να πάει κανείς βαθύτερα. Πού; Στο πώς διαμορφώνεται σήμερα η ισορροπία ανάμεσα στη νομιμοποίηση γύρω από το αποτέλεσμα και σε εκείνη γύρω από τη διαδικασία. Και στο σε ποιο επίπεδο - το διεθνικό; το ευρωπαϊκό; το κρατικό; το τοπικό; - έχει μεγαλύτερη βαρύτητα η αναζήτηση/επιβεβαίωση της δημοκρατικής λειτουργίας.
Τι θα πουν αυτά; Σκεφθείτε: Οταν τίθενται δύσκολα ζητήματα - Ασφαλιστικό, φορολογικό, Ολυμπιακή, ΔΕΗ, Παιδεία, Υγεία -, η πειθάρχηση στα αντανακλαστικά μιας εφησυχασμένης (ή, αντίθετα, αλαφιασμένης) πλειοψηφίας πόσο συχνά οδηγεί σε δημοκρατικά νομιμοποιημένη έκβαση; Είναι αλήθεια «δημοκρατική» η δημόσια Παιδεία, η νοσοκομειακή περίθαλψη, το άκρας ανισότητας ασφαλιστικό μας σύστημα; Στο άλλο πάλι επίπεδο: Απεραντολογώντας για το πώς ρυθμίζεται το διαβόητο «δημοκρατικό έλλειμμα» στην Ευρώπη με σοφούς κανόνες ψηφοφορίας και με ιερεμιάδες στο γραφικό Ευρωκοινοβούλιο, πόσο αντισταθμίζεται η αφαίρεση αρμοδιοτήτων από τα κράτη, όπου «κάτι σαν δημοκρατία» λειτουργεί - τουλάχιστον - ως κύρωση των εξουσιών όταν το παρακάνουν;
Στη γλυκιά μας χώρα, όπου εξορίζουμε τα προβλήματα στο μέλλον, ή πάλι παριστάνουμε ότι έχουν φυγαδευτεί «στις Βρυξέλλες», στιγμές στιγμές η ιστορία (η μικρομεσαία, όχι η μεγάλη...) δείχνει να διαλύει έννοιες παρά να δημιουργεί νέες. Και αν η δημοκρατία είναι σχετικά ανθεκτική ως πρωτεϊκά μεταβαλλόμενη, άλλες, όπως η ισότητα ή η δικαιοσύνη ή η αλληλεγγύη, δείχνουν όλο και πιο χλωμές επ' εσχάτων.
Το ΒΗΜΑ, 23/12/2007 , Σελ.: A21
Κωδικός άρθρου: B15246A212
ID: 291517
Απάντηση με παράθεση
