απο skai.gr
Καθώς το παιγνίδι «κλέφτες και αστυνόμοι» αρχίζει να εγκαταλείπεται, και λόγω καιρού, η μεγάλη συζήτηση για την οργάνωση και τον εξοπλισμό της αστυνομίας συνεχίζεται ακμαία, και μάλλον όχι μόνο στα καφενεία. Η πρόταση του Αλέξη Τσίπρα για αφοπλισμό της αστυνομίας - παλιά πρόταση της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς, που διακεκριμένα μέλη της βρήκαν καταφύγιο στο ΣΥΡΙΖΑ, άλλωστε- μοιάζει νέα, ωραία και ευτυχής, αλλά έτσι γενικόλογα διατυπωμένη, είναι πολύ πιθανό να ανοίξει τους ασκούς του Αιόλου. Η αοριστολογία και συνθηματολογία στην πολιτική είναι σπορ επικίνδυνο έξω από τις πορείες και τα αμφιθέατρα των συνελεύσεων. Ας μη θυμίσουμε και εκείνο το κλασσικό «πρόσεχε τι εύχεσαι, γιατί μπορεί να γίνει».
Εξηγούμαι: η πρόταση για αφοπλισμό της Αστυνομίας ούτε ελληνικό εφεύρημα είναι ούτε αποτελεί καινοτομία. Άλλες χώρες έχουν υιοθετήσει λύσεις, που παρουσιάστηκαν ως πανάκεια διότι και στον αστυνομικό επέτρεπαν την εξουδετέρωση του υπόπτου και την αυτοάμυνα, και δεν σκότωναν, ή, τουλάχιστον, δε σκότωναν συνήθως. Γνωστότερη, κλασσικότερη τέτοια λύση αποτελούν τα τέηζερ (taser) ή «μη θανατηφόρα συστήματα», όπως μεταφράζονται στο πρόγραμμα προμηθειών της ΕΛΑΣ για την περίοδο 2008- 2012.
Το πρόγραμμα αποδεικνύεται ενδιαφέρον από πολλές απόψεις: αγαπητός φίλος υπολόγισε ότι «αν κάνεις σούμα χοντρικά αντιστοιχεί μια σφαίρα ανά Έλληνα ανά έτος» - να ένας λογαριασμός που σε βάζει σε σκέψεις. Ευτυχώς, αυτές μπορούν να περιμένουν για άλλη φορά. Προς το παρόν: η πρόταση για αφοπλισμό ανοίγει το δρόμο για περισσότερα από τα πρώτα αυτά 200 συστήματα που ήδη έχουν παραγγελθεί και, δειλά δειλά, παρουσιάζονται ως προοπτική ή λύση από κάποιους που ξεχνούν ότι οι αμερικάνοι τα ονομάζουν πια «λιγότερο θανατηφόρα» (less deadly) και όχι «μη θανατηφόρα», αφού στην πράξη έχει αποδειχθεί ότι σκοτώνουν όπως ακριβώς και τα «θανατηφόρα».
Τα 200 συστήματα της νέας παραγγελίας, δεν είναι τα πρώτα για την ελληνική αστυνομία. Σύμφωνα με την κατασκευαστική τους Taser International, έχουν χρησιμοποιηθεί τέτοια συστήματα στη χώρα μας, στο πρόσφατο παρελθόν. Απλώς, η εμπειρία μας δεν είναι αρκετή ώστε να μπορούμε να βγάλουμε ασφαλή συμπεράσματα από τη χρήση τους. Το βέβαιο είναι ότι, πριν το πρόγραμμα γίνει μάθημα, παρουσιάζονται ως καλύτερα των πυροβόλων όπλων, αφού, τουλάχιστον, δεν χρειάζονται σφαίρες - οι οποίες, ως γνωστόν, έχουν την τάση να εξοστρακίζονται. Έπειτα, αρχίζει η χρήση τους κατά ανθρώπων αλλά όχι μονον: και οι αμνοί του Θεού δε μένουν αλώβητοι όταν το πολυεργαλείο αναλάβει δράση. Αυτό, στην καλύτερη περίπτωση. Στη χειρότερη, τα taser, με μια δόση ψυχολογικής βίας, γίνονται εργαλεία για να καταπατηθούν τα θεωρούμενα ως στοιχειώδη δικαιώματα των κατηγορουμένων και η αστυνομία να εξασφαλίσει τον εύκολο, γρήγορο και οικονομικό ένοχό της, όταν χρειάζεται.
Αυτά, σε δεύτερο στάδιο - όταν ο ύποπτος οδηγηθεί στο ανακριτικό. Όμως, τα πράγματα έχουν ήδη αγριέψει από το δρόμο: όλες οι ειδικές εκθέσεις σχετικές με τη χρήση όπλων από την αστυνομία, ακόμη και αυτές που εκπονούνται σε χώρες πολύ πιο ανεκτικές απέναντι στην αστυνομική βία απ” ότι η Ελλάδα, δείχνουν ότι τα όπλα αυτά, των ηλεκτροσόκ, οδηγούν σε κατακόρυφη αύξηση της αστυνομικής βίας.
Τα taser, κατά την χρήση τους, δεν αποτελούν ανώδυνα υποκατάστατα των πυροβόλων όπλων, αλλά επώδυνα όργανα βασανισμού. Οι αστυνομικοί που εξοπλίζονται με αυτά τα χρησιμοποιούν πολύ πιο εύκολα απ” ότι το όπλο για το οποίο έχουν συνείδηση ότι είναι θανατηφόρο. Οι μελέτες λένε ότι το taser έχει το ρόλο της «βέργας» του παλιού δασκάλου - μιας πολύ πιο επώδυνης και επικίνδυνης «βέργας», που προκαλεί ηλεκτροσόκ στον αποδέκτη της αστυνομικής βίας- η οποία τώρα περνά στα χέρια των αστυνομικών και τους προσφέρει τη δυνατότητα να «συνετίσουν» όποιον τους καπνίσει, χωρίς να κινδυνεύουν να βρεθούν υπόλογοι για κακουργήματα. Το taser, το όπλο που «σκοτώνει λιγότερο», τους παραδίδεται, άλλωστε, ως «μη θανατηφόρο».
Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Στην Αμερική είναι δεκάδες οι φοιτητές και νεολαίοι που έχουν υποστεί ηλεκτροσόκ από taser χωρίς να έχουν καν κατηγορηθεί για αντίσταση κατά της αρχής - ή οτιδήποτε άλλο. Αρκεί ένα παράδειγμα: Προ ετών, σε συγκέντρωση του τότε υποψηφίου προέδρου Τζον Κέρι, νεαρός επλήγη με taser διότι τόλμησε να είναι «ενοχλητικά φωνακλάς».
Έρευνα της εφημερίδας Ντένβερ Ποστ του Κολοράντο είχε δείξει ότι, το 90% των πολιτών που πέφτουν θύματα χρήσης taser είναι άοπλοι και η χρήση των ηλεκτροσόκ έγινε «ώστε οι άνθρωποι να υποχρεωθούν να υπακούσουν διαταγές, να αποφευχθεί η σωματική σύγκρουση και σε πολλές περιπτώσεις, να μη χρειαστεί ο αστυνομικός να κυνηγήσει τον ύποπτο». Περισσότερα από τα δύο τρίτα όσων υπέστησαν ηλεκτροσόκ είτε δεν κατηγορήθηκαν για τίποτε και τους έγινε απλή προειδοποίηση ή κατηγορήθηκαν γισ πλημμελήματα.
Μετά την πρόσφατη τραγωδία, εμφανίζεται ορατός ο κίνδυνος να προταθούν τα taser ως «η λύση», ειδικά από τα ανώτερα αστυνομικά και κυβερνητικά κλιμάκια, ειδικά καθώς οι περί αφοπλισμού προτάσεις επιτρέπουν «παραθυράκια». Άλλωστε, η τάση είχε ήδη εμφανιστεί στον πίνακα των προμηθειών, και οι εταιρίες - ειδικά αυτές που αρχίζουν να αντιμετωπίζουν προβλήματα στις μεγάλες αγορές λόγω νομοθετικών πλαισίων που απουσιάζουν σε χώρες σαν τη δική μας- λίγα θέλουν για να ξεκινήσουν το φλερτάρισμα με έναν γεμάτο προοπτικές υποψήφιο πελάτη.
Ας κατατεθεί, λοιπόν, και αυτή η άποψη, από τώρα: τα taser δεν είναι λύση, αλλά ένα μεγαλύτερο πρόβλημα. Η μέθοδος αυτή, που αρχικώς μοιάζει πιο αθώα, είναι επικίνδυνη και ικανή να οδηγήσει σε ακρότητες, σε περισσότερη αστυνομική βία, σε περισσότερους βασανισμούς και ψεύτικες ομολογίες, σε συχνότερη αλόγιστη χρήση και, εν τέλει, σε περισσότερους θανάτους. Ακόμη παραπέρα, η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι, το πρόβλημα δεν είναι στο όπλο. Το πρόβλημα είναι σε αυτόν που το κρατάει. Και εκεί οφείλει να επικεντρωθεί η προσπάθεια, αν πρόκειται να γίνει κάποια προσπάθεια.