ΥΠΟΘΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Πάει ο Κόσμος «μας» κάπου; Έχει κάποια κατεύθυνση; Διέπεται από κανόνες με λογική και συνέχεια; Ξέρουμε τι τον κινεί, γιατί και προς τα πού;
Λέγοντας κόσμο εδώ εννοώ τα στοιχεία που απαρτίζουν το παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα. Τα υλικά κυρίως μέρη του και λιγότερο τα άυλα.
Για παράδειγμα, τις εργασιακές σχέσεις ανά τον κόσμο, τους πολέμους, τις φυσικές καταστροφές, τις κινήσεις του Κεφαλαίου, την μετανάστευση, την βιοτεχνολογία, την ιατρική τεχνολογία, την τεχνολογία πολέμου, την βιομηχανία της διασκέδασης, τον τουρισμό, την κίνηση και τα συμφέροντα του πετρελαίου, τις κατασκευαστικές εταιρίες, τα πυρηνικά εργοστάσια, τις εταιρίες παροχής ενέργειας, τις τράπεζες, τις πολυεθνικές εταιρίες, τις διακρατικές συμφωνίες, τις κυβερνητικές αποφάσεις…
Ο κατάλογος είναι ατελείωτος. Ο καθένας θα μπορούσε να συμπληρώσει πάρα πολλά. Αλλά πάντα μιλώ για τα Χοντρά Λεφτά. Όλα αυτά απαρτίζουν ένα Σύστημα. Με λογική, μικρές αντιφάσεις, κανόνες, όχι τόσο κλειστό (όσο φαντάζει στα μάτια μας ένα οποιοδήποτε άλλο σύστημα) και το βασικό: Τάσεις.
Εδώ θέλω να σταθώ. Τάσεις. Ενδεικτικές ή αποκαλυπτικές κινήσεις, σημάδια κατεύθυνσης, μεταβολές μικρής ή μεγάλης κλίμακας, αλλαγές «αξιών» και «ηθικής» ακόμα ακόμα. Αν είναι αδύνατο (που είναι) να μελετήσει κάποιος όλους τους παραπάνω παράγοντες λόγω ποσότητας, έκτασης και κυρίως τρελής ταχύτητας αλλαγών, σίγουρα μπορεί να δει τάσεις γενικά του συστήματος. Που πάει το πράγμα ρε παιδί μου, με απλά λόγια. Και ως προς ποιον.
Παράδειγμα άλλης κλίμακας: ο άνθρωπος αποτελείται από πολύπλοκα και ανεξερεύνητα συχνά συστήματα: αναπνευστικό, νευροφυτικό, νευρικό και άλλα πολλά. Αν προσθέσεις μικροχημικές αντιδράσεις, συναισθηματικές αλλαγές και χιλιάδες άλλους παράγοντες τότε, θα χάσεις τη μπάλα γι αυτόν;;;ΌΧΙ. Εξαρτάται τι θα σε ρωτήσουν γι αυτόν και από ποια σκοπιά είσαι. Αν δηλαδή σε ρωτήσουν πως βλέπεις τον Χ, αν είναι καλά και συ είσαι 1 κυτταράκι τόσο δα που κάνει βόλτες μέσα στο σώμα του Χ και καμιά δουλίτσα που και που, το πολύ που θα μπορείς να πεις είναι ένα γενικό «καλά ή μάλλον καλά». Δεν θα ξέρεις όμως άλλα πράγματα πχ αν ο Χ πηγαίνει ταξίδι, κάνει έρωτα, δουλέυει…Αν βέβαια έχει καρκίνο τότε πιθανό να το ξέρεις και ν’ απειλείσαι κιόλας. Αν τώρα είσαι φίλος του Χ μπορείς να δεις το χρώμα του δερματός του, τη διάθεση του, αν πονά, τι κάνει, αν είναι καλά που καταναλώνει την ενέργειά του κτλ. Σίγουρα θα σου χει πει και θα ξέρεις αν γουστάρει την Κ για παράδειγμα. Ξέρεις παραπάνω, γιατί είσαι απ εξω και τον βλέπεις, αν και χάνεις όλη την κίνηση που γίνεται εντός του Χ, τα συστηματάκια που λέγαμε. Τι κρατάμε απ’ αυτή την απλοϊκή ανάλυση: ότι σημασία έχει το τι σε ρωτάνε και το βασικότερο από ποια σκοπιά απαντάς-είσαι.
Για ν απαντήσουμε λοιπόν στο που πάει αυτός ο κόσμος πρέπει να ξεπεράσουμε εγγενείς δυσκολίες: έχουμε 1 μυαλό, 1 ζευγάρι μάτια, 1 ζευγάρι αυτιά και αυτό το σύστημα έχει άπειρο αριθμό παραγόντων και στοιχείων που αλλάζουν ανά δευτερόλεπτο. Αυτό κάποιοι το ονομάζουν χάος, αλλά μόνο χάος δεν είναι. Πρέπει λοιπόν να βγούμε απ’ το μικρόκοσμο μας του σπιτιού, της γειτονιάς, την πόλης μας, της Ελλάδας και να ρίξουμε ματιές παραέξω. Όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά και στην Αφρική, στην Αμερική, την Ασία, την Κίνα κτλ&. Πρέπει επίσης να ξεπεράσουμε γελοία σχήματα σκέψης του τύπου: μεμονωμένα περιστατικά, τυχαίο ήταν, συγκυρίες κτλ
Το καπιταλιστικό σύστημα έχει τάσεις και δομές. Η στιβαρότητα των δομών του έγκειται σε μια αρχέγονη τακτική: καμουφλάρισμα. Η πρώτη νίκη για έναν εχθρό είναι να σε πείσει ότι δεν υπάρχει ή ότι είναι αδύναμος. Όταν βλέπεις πχ μια ναυτιλιακή εταιρία στην τηλεόραση να κανει δωρεές σε ιδρύματα χιλιάδων ευρώ, σίγουρα δεν ακούς τις κατάρες και τα μπινελίκια των εργαζομένων που άλλοτε επιβιώνουν και άλλοτε όχι (παράδειγμα από γνωστό). Βασικό στοιχείο όμως της δομής της εταιρίας είναι ο εργαζόμενος, όχι οι δωρεές. Εκεί χτυπά η καρδιά της, αυτό είναι το κρίσιμο σημείο. Εκεί πρέπει να κοιτάμε αν θέλουμε να δουμε τι συμβαίνει πραγματικά και όχι από «ανθρωπιστικούς» λόγους.
Κοιτώντας λοιπόν τις δομές του καπιταλιστικού συστήματος μπορούμε να περιορίσουμε το που θα στρέφουμε το βλέμα αντί να χανόμαστε σ’ έναν ωκεανό πληροφοριών χωρίς συνέχεια: πολυεθνικες, κυβερνήσεις-κράτη, στρατοί-αστυνομία, τράπεζες, στρατιωτικές συμμαχίες, πολύμορφες και πολυειδείς ενώσεις κρατών (ΕΕ για παραδειγμα)
Καταθέτω λοιπόν τις παραπάνω σκέψεις και όσες διασαφήσεις σκέφτηκα για να δώσει ο καθένας τις δικές του απαντήσεις σχετικά με το προς τα που πάει το παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα.
Οι τάσεις που εγώ εντόπισα συντομα διατυπωμένες και παραλείποντας πολλές άλλες είναι οι εξής:
- μιλιταρισμός στην κοινωνία: στρατός και αστυνομία στο δρόμο για τη «δημόσια ασφάλεια», εξοπλιστικά προγράμματα συνεχώς αυξανόμενα, συνεργασία πανεπιστημίων και στρατιωτικών βιομηχανιών, στρατιωτικός τρόπος αντιμετώπισης των «θανατηφόρων» ιών, αύξηση του «κύρους» των σωμάτων ασφαλείας
- πολλοί και άγνωστοι εμφύλιοι πόλεμοι, με περίεργες χρηματοδοτήσεις και σίγουρα αποτελέσματα
- εξαγορές και συγχωνεύσεις μεγάλων, υγιών και μη εταιριών παρέα με απολύσεις.
- λειτουργία θανατηφόρων για το περιβαλλον και τους ανθρώπους επιχειρήσεων σε συνεργασία με κυβερνητικούς παράγοντες και αστυνομία
- μετακινήσεις πληθυσμών που προορίζονται για φτηνό εργατικό δυναμικό στις σύγχρονες πόλεις, δολοφονίες στα σύνορα, σωματεμπόριο, επιλεκτική ανάπτυξη σε «σύγχρονες» πρωτεύουσες λόγω της φτηνής εργασίας μεταναστών,
-προώθηση της ευέλικτης, αναλώσιμης,φτηνής και συχνά απλήρωτης εργασίας. Σωματεία υπόδουλα στ αφεντικά. Υποτίμηση της εργατικής αξίας.
- ηλεκτρονική παρακολούθηση σε επικοινωνίες, προσωπική ζωή, εργασία, δημόσιες συγκεντρώσεις,
- αυτοματοποίηση της εργασίας και της γεωργικής παραγωγής σε σημείο που ο ανθρώπος και η φύση να έχουν οριστικά απομακρυνθεί απ αυτή. Υπερπαραγωγή και υπερσυγκέντρωση αγαθών στις μεγαλουπόλεις μαζί με πληθυσμό φυσικά.
- ομοιογένεια στην μαζική διασκέδαση ανα τον κόσμο, κοινά πολιτιστικά «πρότυπα», αύξηση της δύναμης των μουσικών και των συναφών βιομηχανιών,
- αγωνιώδης αναζήτηση πηγών ενέργειας λόγω αύξησης της ζήτησης. Τρομακτικό παράδειγμα: ο αμερικανικός στρατός χρειάζεται ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ 340.000 βαρέλια πετρελαίου. Αυτή η ποσότητα είναι μεγαλύτερη από εκείνη που χρειάζεται ΚΑΘΕ ΧΡΟΝΟ η Σουηδία ή η Ελβετία (πηγή: περιοδικό Sarajevo τευχος 14, αμερικανικό υπουργείο άμυνας)
- αντικατάσταση του κράτους ως φορέα παροχής υπηρεσιών απ τους Ιδιώτες. Αύξηση της τιμής των υπηρεσιών αυτών, χειροτέρευση της θέσης των εργαζομένων που δουλέυουν γι αυτους τους ιδιώτες
- μεγάλη κινητικότητα και ανάπτυξη γύρω απ τις εταιρίες παροχής υπηρεσιών ασφαλείας
- ξέπλυμα χρήματος από ναρκωτικά και όπλα στις μεγάλες τράπεζες. Συνεργασία αυτών με υπηρεσίες κρατικής ασφάλειας, κυβερνήσεις και πολυεθνικές
- ξεκάθαρη μετατόπιση της νομιμότητας προς τα εμπρος για τα κράτη, ειδικά στο ποινικο δίκαιο και την καταστολή. Δόγμα first shoot then ask (υπόθεση Μενέζες στο μετρό του Λονδίνου). Δόγμα μηδενικής ανοχής στην «τρομοκρατία». Πειράματα για όπλα αντιμετώπισης όχλου (taser, ηλεκτρικές ασπίδες, νευροπαραλυτικά αέρια, μικροκύματα κτλ). Προσπάθεια για αλλαγή των νομικών πλαισίων προς μεσαιωνικά πρότυπα: αμφισβήτηση του τεκμηρίου αθωότητας, επιμήκυνση του ορίου προφυλάκισης χωρίς δίκη, συλλήψεις με ανύπαρκτα και κατασκευασμένα στοιχεία, δίκες παρωδία( φράση ειπωμένη από συλλόγους δικηγόρων, που δεν φημίζονται και για… «επαναστατικές» διαθέσεις), επανεμφάνιση της θανατικής ποινής, βασανιστήρια σε φυλακές και τμήματα
- πλανήτης έτοιμος να εκραγεί (συνέπεια κάποιων τάσεων που αναφέρθηκαν παραπάνω). Αν και δεν αποτελεί τάση του συστήματος είναι δείκτης του πόσο και πως επιδρούν αυτές.
Πολλές απ αυτές τις τάσεις δεν εντοπίζονται στην Ελλάδα (ακόμα), αλλα δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν. Κοινώς, για να δούμε όλο το παζλ, πρέπει να ξεκολλήσουμε τα ματάκια μας από την Ελλαδίτσα και να κοιτάξουμε παραέξω. Επίσης άλλες απ’ αυτές εμφανίστηκαν τα τελευταια 10 χρόνια και άλλες εδώ και 70-80 χρόνια. Δεν έχουν ολες την ίδια αξία αλλά υπάρχει κάτι σημαντικό: σπάνια κάποια αντιφάσκει προς κάποια άλλη. Μάλλον λειτουργεί συμπληρωματικά. Βλέπετε, τα αφεντικά ντόπια ή πλανητικά τσεκάρουν συνεχώς το σύστημα για ατέλειες, λάθη, υποχωρήσεις και το διορθώνουν. Καμιά φορά συγκρούονται και μεταξύ τους, αλλά τ’ αποτέλεσμα δεν ευνοεί τους προλετάριους: είναι που ο ταξικός ανταγωνσισμός κοιμάται ύπνο βαθύ.
Όλοι βλέπουμε αλλά τα θεωρούμε τυχαία. Η μελέτη οικονομικών, έγκυρων αστικών εφημερίδων (πχ Καθημερινή), διεθνών εφημερίδων και περιοδικών είναι σε θέση να μας αποκαλύψει τι σχεδιάζουν τα αφεντικά για μας, που απέτυχαν, τι προσπαθούν ξανά, με τι πειραματίζονται, που πονάνε, που κερδίζουν, που πρέπει να χτυπηθούν.
Κερδοφορίες τραπεζών, εξαγορές, πωλήσεις, επεκτάσεις και χρηματιστήριο δεν είναι απλά ένα βαρετό παιχνίδι για φραγκάτους: είναι δείκτης του πόσο κοστίζει το αίμα των εργατών, το πόσο φτηνά αγοράζεται και πετιέται στον ωκεανό δίπλα στ’ απόβλητα όταν δεν έχει αλλή ζωή μέσα του: αυτή είναι η στιγμή της συγχώνευσης ή της πώλησης μιας εταιρίας…Ένας αριθμός σε μια γραμμή μιας εφημερίδας που θα πεταχτεί και αυτή, τόσο αξίζουμε.
Θέλει μόνο μάτια για να τα δούμε. Δεν έχουν κανένα λόγο να κάνουν τις βαρβαρότητες τους κρυφά, αφού δεν απειλούνται από κάποιον. Για την ώρα...