ΛΩΡΗ ΚΕΖΑ | Πέμπτη 31 Δεκεμβρίου 2009
Δεν λέμε πια «Καλά Χριστούγεννα», ούτε καν «Καλή χρονιά». Αυτές οι ευχές όχι μόνον είναι ντεμοντέ, αλλά καταπατούν την πολιτική ορθότητα θεωρώντας δεδομένο ότι ο αποδέκτης είναι χριστιανός και δυτικός. «Ευχές εποχής», λοιπόν, για όσους θέλουν να είναι σε όλα σωστοί και μετρημένοι. Η έκφραση εισαγωγής «Seasons greetings» βοηθά να μη νιώθει κανείς απέξω. Για να πούμε του στραβού το δίκιο, ο εκκλησιαστικός πολιτισμός των δυτικών επιβλήθηκε στον πλανήτη με έναν ύπουλο τρόπο. Διά της τηλεοράσεως και του εμπορίου. Ολοι γιορτάζουν τις γιορτές της Δύσης. Η ανθρωπότητα εξαναγκάστηκε να υποδεχτεί σύμπασα το περίφημο Μιλένιουμ, ενώ η επέτειος αφορούσε τους μισούς κατοίκους του πλανήτη. Η αλλαγή της χιλιετίας φωτιζόταν σε κάθε μήκος της Γης από πυροτεχνήματα, ασχέτως εάν οι πληθυσμοί σε αυτά τα μήκη δεν υποδέχονταν καν το νέο έτος. Σε λίγες ημέρες ετοιμαζόμαστε να επιβάλουμε το 2010 στο παγκόσμιο ημερολόγιο.
Η Κίνα, για παράδειγμα, θα μπει στο έτος 4708.
Καθώς ακολουθεί σεληνιακό ημερολόγιο, η Πρωτοχρονιά είναι μια κινητή εορτή: το νέο έτος για τους Κινέζους θα έλθει ανήμερα του Αγίου Βαλεντίνου. Στις 14 Φεβρουαρίου θα μπουν στη χρονιά του μεταλλικού Τίγρη.
Από τα 6,5 δισ. του παγκόσμιου πληθυσμού, το 1,3 δισ. αναμένει τον Τίγρη. Στην Ινδία άλλοι τόσοι (1,2 δισ. άτομα) ζουν ημερολογιακό μπέρδεμα, καθώς στη χώρα του Σίβα χρησιμοποιούνται περισσότερες από 14 τοπικές μέθοδοι μέτρησης του χρόνου. Πρόκειται για σεληνιακά ημερολόγια με διαφορετικές αφετηρίες.
Ορισμένα είναι αρκετά πρωτότυπα, όπως αυτό που χρησιμοποιείται στα πέριξ της Βομβάης: πρόκειται για ημερολόγιο οπαδών του ζωροαστρισμού. Το 1952 επιχειρήθηκε να μπει μια τάξη και ορίστηκε επιτροπή για να καταλήξει σε κοινό ημερολόγιο για όλους τους Ινδούς. Χρειάστηκαν πέντε χρόνια δουλειάς για να τοποθετήσουν την αρχή της χρονομέτρησης στην εαρινή ισημερία του δικού μας 78 μ.Χ., εκεί όπου τοποθετείται η αρχή της δυναστείας των Σάκα.
Για την Ιαπωνία το χρονόμετρο άρχισε να γράφει από τη δική μας 11η Φεβρουαρίου 660 π.Χ., όταν ενθρονίστηκε ο πρώτος θνητός αυτοκράτορας Ζίμου. Σύμφωνα με τα παραδοσιακά απωανατολικά ημερολόγια, το έτος χωρίζεται σε 24 ηλιακές περιόδους. Οι χρονικές περίοδοι έχουν πολύ όμορφα ονόματα, όπως «Ο μήνας της επιστολής» ή «Ο μήνας της φιλίας».
Η Κορέα διαθέτει δύο παράλληλα ημερολόγια. Το πρώτο ημερολόγιο, Τάνγκου, είναι επηρεασμένο από τη μυθολογία και έχει αφετηρία την ίδρυση του κορεατικού κράτους από τον μυθικό Τανγκούν. Το δεύτερο είναι το θρησκευτικό ημερολόγιο Μπουλ Γκι και έχει αφετηρία το 544 π.Χ., τη χρονιά που πέθανε ο Βούδας, σύμφωνα με τον βουδισμό Θεραβάντα. Για τα παραπάνω ημερολόγια χρησιμοποιούνται και η Σελήνη και ο Ηλιος. Υπάρχει μια λογική σε αυτό: αν ακολουθούσαν μόνο τη Σελήνη, οι εποχές θα μετατοπίζονταν, καθώς το έτος θα είχε 354 ημέρες (ο σεληνιακός μήνας διαρκεί 29,5 ημέρες). Καθένας βρίσκει τον τρόπο του για να το διορθώσει.
Οι Κινέζοι συμπληρώνουν 11 ή 12 ημέρες του ηλιακού έτους προσθέτοντας έναν εμβόλιμο μήνα κάθε τρία χρόνια. Ο πρόσθετος μήνας τοποθετείται έπειτα από χαρακτηριστικά σημεία της τροχιάς του Ηλιου, δηλαδή ύστερα από τις δύο ισημερίες ή τα δύο ηλιοστάσια.
Το ισλαμικό ημερολόγιο είναι το μοναδικό αμιγώς σεληνιακό. Οι μήνες ουδεμία σχέση έχουν με τις εποχές της φύσης, με εναλλασσόμενους μήνες 30 ή 29 ημερών. Η Πρωτοχρονιά κάθε χρόνο εορτάζεται σε διαφορετική ημερομηνία, έχοντας για αφετηρία τη δυτική 16η Ιουλίου 622 μ.Χ., όταν ο Μωάμεθ πήγε από τη Μέκκα στη Μεδίνα.
Τα παράδοξα της μέτρησης του χρόνου στον πλανήτη είναι αναρίθμητα. Στην Αιθιοπία έμαθαν για τη γέννηση του Ιησού με επτά χρόνια καθυστέρηση, οπότε και ξεκίνησαν το μέτρημα. Βρίσκονται τώρα στο 2002. Καθότι κόπτες, είναι παλαιοημερολογίτες, δηλαδή πάνε πίσω 14 ημέρες. Την Πρωτοχρονιά τους τη γιορτάζουν την 1η Σεπτεμβρίου. Τούτων δοθέντων είναι σωστές οι «Ευχές εποχής». Ακόμη καλύτερα: «Κάθε μέρα γιορτή!».
Θεσσαλικό κλιμάκιο
Κανόνες δημοσιεύσεων
Απάντηση με παράθεση