Ο καλύτερος τρόπος για να ματαιώσει κανείς μια μεταρρύθμιση, είναι να τη μπλέξει σε ένα χάος «αλληλένδετων προβλημάτων»: Βεβαίως, στην κοινωνία όλα συνδέονται με όλα. Αλλά οι μεταρρυθμίσεις είναι ιεραρχημένες, στοχευμένες και συγκεκριμένες. Οταν μπλέκουμε όλα με όλα, δεν μπορούμε να συζητήσουμε τίποτε, δεν μπορούμε να παρέμβουμε πουθενά, δεν μπορούμε να φέρουμε σε πέρας καμία ουσιώδη μεταρρύθμιση...
* Χαρακτηριστικο παράδειγμα, η ανεργία των πτυχιούχων. Δεν βγαίνει κανείς να πεί το προφανές: Ότι ακόμα κι αν είχαμε τα καλύτερα Πανεπιστήμια, σε μια χώρα όπου υπάρχουν υψηλά αντικίνητρα επένδυσης, δαιδαλώδης γραφειοκρατία, υψηλή φορολογική επιβάρυνση, μηδενική έρευνα, πανίσχυρα καρτέλ, υψηλό κόστος (ενεργειακό, εργασιακό – μισθολογικό και μη), είναι προφανές ότι δεν θα υπάρξουν επενδύσεις. Χωρίς επενδύσεις δεν δημιουργούνται θέσεις απασχόλησης. Ακόμα κι αριστούχοι από εξαίρετα Πανεπιστήμια θα μένουν άνεργοι. Η απασχόληση εξαρτάται, εν πολλοίς, από μεταρρυθμίσεις πέρα από τα Πανεπιστήμια. Αλλά αυτός δεν είναι λόγος για να μείνουν τα Πανεπιστήμια υποβαθμισμένα. Είναι λόγος για να αναβαθμίσουμε τα Πανεπιστήμια και να πιέσουμε να γίνουν κι όλα τα υπόλοιπα...
* Ύστερα, όταν το 40% όσων δίνουν εξετάσεις αποτυγχάνουν, αυτό είναι σοβαρό, ασφαλώς, αλλά δεν είναι πρόβλημα της Ανώτατης Εκπαίδευσης. Είναι πρόβλημα της Μέσης Εκπαίδευσης. Αν τους βάλουμε στα Πανεπιστήμια, τότε την αποτυχία μια εκπαιδευτικής βαθμίδας τη μεταφέρουμε στην επόμενη. Όταν βάζουμε μαζικά υποψηφίους κάτω της βάσης, υποβαθμίζουμε το Πανεπιστήμιο συνολικά. Αυτό οδηγεί σε πτυχεία ανεργίας, όχι μόνο τους κακούς που μπήκαν χαριστικά αλλά και τους, πολύ περισσότερους, καλούς, που μπήκαν με το σπαθί τους.
* Οι χειρότεροι λαϊκιστές, όμως, είναι όσοι επικαλούνται τα «συμφέροντα των επαρχιακών πόλεων», όπου έχουν ιδρυθεί, τα τελευταία χρόνια, απίθανες σχολές, άνευ αντικειμένου και τώρα κινδυνεύουν να κλείσουν, λόγω απόρριψης όσων υποψηφίων δεν πιάνουν «τη βάση του 10». Κάποιος πρέπει να εξηγήσει ότι προτεραιότητα της Εκπαίδευσης δεν είναι να λειτουργήσουν τα σουβλατζίδικα και οι καφετέριες τις επαρχίας. Ούτε το είσόδημα όσων διαθέτουν rooms to let για φοιτητές σε επαρχιακές πόλεις. Κάποιος πρέπει να εξηγήσει και στους άμεσα ενδιαφερόμενους, ότι οι σχολές αυτές σύντομα θα κλείσουν έτσι κι αλλιώς. Διότι στοιχίζει λιγότερα σε μια ελληνική οικογένεια να στείλει το παιδί της στη Βουλγαρία ή τη Ρουμανία να σπουδάσει γιατρός, φαρμακοποιός ή ηλεκτρονικός, παρά να το πάει σε ελληνική επαρχιακή πόλη για να σπουδάσει...Κοινωνιολογία των Αβορήγινων της Αυστραλίας! Η επαρχία μπορεί να αναζωογονηθεί με αποσυμφόρηση των μεγάλων Πανεπιστημίων-ΤΕΙ της Αθήνας και μεταφορά πραγματικών σπουδαστών (που μπαίνουν με υψηλό βαθμό) σε πραγματικές σχολές, στην επαρχία. Όχι με δημιουργία σχολών-φαντασμάτων για αποτυχημένους.
Τέλος εμφανίζονται κάποιοι, εμφανώς τρομοκρατημένοι, καθηγητές και ζητούν να λυθούν τα προβλήματα της Ανώτατης Εκπαίδευσης «από τα ίδια τα Πανεπιστήμια». Πώς θα γίνει αυτό το «θαύμα»; Με την ενίσχυση της «Αυτοτέλειάς» τους! Έτσι, λέει, γίνεται στο εξωτερικό. Όντως, έτσι γίνεται στο εξωτερικό. Αλλά μας λένε τη μισή αλήθεια μόνο: Γιατί στο εξωτερικό πολύ συχνά υπάρχουν δίδακτρα στα Δημόσια Πανεπιστήμια. Εδώ δεν υπάρχουν. Στο Εξωτερικό δεν υπάρχει «άσυλο» στα Πανεπιστήμια. Εδώ υπάρχει. Στο Εξωτερικό οι Πανεπιστημιακές αρχές λογοδοτούν όταν καταστρέφεται δημόσια περιουσία. Εδώ λεηλατούνται καθημερινά τα Πανεπιστήμια και ουδείς λογοδοτεί. Στο Εξωτερικό υπάρχει αξιολόγηση των διδασκόντων. Εδώ την έχουν βραχυκυκλώσει. Και στο εξωτερικό οι φοιτητές δεν συμμετέχουν (και μάλιστα με τόσο υψηλό ποσοστό) στην Πανεπιστημιακή διοίκηση...
Τα Πανεπιστήμια σήμερα τρομοκρατούνται από «μαφίες» και ελέγχονται από «κυκλώματα». Για να λειτουργήσουν, πρέπει να λυτρωθούν - και από τις μαφίες και από τα κυκλώματα. Το κράτος τα οδήγησε σε αυτό το χάλι, επί μια 25ετία. Και το κράτος οφείλει να τα απελευθερώσει. Προηγείται η στοιχειώδης μεταρρύθμιση που θα κάνει τα Πανεπιστήμια λειτουργικά κι ύστερα θα λειτουργήσει η Αυτοτέλειά τους. Σήμερα δεν υπάρχει Αυτοτέλεια, υπάρχει ιδεολογική τρομοκρατία, αδιαφάνεια, κομματικός έλεγχος, όργιο διαπλοκής και γενικευμένη διάλυση...
Το κουβάρι αυτό δεν λύνεται - κόβεται...
Χρύσανθου Λαζαρίδη,