Διαδρομή?
Σίγουρα από Βαλκάνια επάνω και από Ιταλία πίσω. Από Βαλκάνια σίγουρα να μπορώ να ξαναπεράσω μερικές διαδρομές που τις ξέρω από παιδί, όταν πηγαίναμε κλασικές διακοπές ανατολικού μπλοκ, δηλαδή Τσεχία - Μαύρη Θάλασσα με τους γονείς μου. Εμείς βέβαια είχαμε λίγο διαφορετική διαδρομή από τους υπόλοιπους, διότι πηγαίναμε μέσο Σόφιας για να συναντήσουμε τους παππούδες. Η οικογένεια του πατέρα μου διασκορπίστηκε σε τρία κράτη μετά τον εμφύλιο. Ο παππούς με την γιαγιά κατέληξαν ως ηττημένοι αντάρτες στην Βουλγαρία και με στέρηση ιθαγένειας. Από τα πέντε παιδιά τους, τα δύο έμειναν στο χωριό στην Ελλάδα. Τα άλλα τρία μετά τον πόλεμο βρέθηκαν σε δύο διαφορετικούς παιδικούς σταθμούς στην Βουλγαρία επίσης. Χωρίς όμως οι παππούδες να το γνωρίζουν. Από τα τρία παιδιά προωθείται ο πατέρας μου πιο βαθιά, στην Τσεχία. Αυτά πριν ακόμα ο Ερυθρός Σταυρός μαζέψει όλα τα στοιχεία και θα βοηθήσει στις οικογένειες να ανασυνταχθούν, να ενωθούν. Στην δεκαετία του '50 αυτό γινόταν. Άλλαζαν οι άνθρωποι τα κράτη να βρεθούν με τους δικούς τους, έτσι μερικές φορές οι οικογένειες ξανά μαζεύονται, κάποιες ενώθηκαν, κάποιες όχι. Έτσι η οικογένεια του πατέρα ένωσε μόνο τα εντός Βουλγαρίας μέλη. Ο πατέρας μου έμεινε τελικά στην Τσεχία, όπου σπούδασε και αργότερα πανδρεύτηκε μία Τσέχα, την μητέρα μου. Έτσι πηγαίνοντας στην Βουλγαρία τα καλοκαίρια ήταν και ευκαιρία να δει την υπόλοιπη οικογένεια, δηλαδή το κομμάτι του εξωτερικού. Γιατί μοναδική φορά που συναντήθηκαν όλοι μαζί ήταν τελικά το 1975, όταν μπόρεσαν να έρθουν στην Σόφια και τα άλλα δύο παιδιά από το ελληνικό χωριό. Ο παππούς μέχρι τον θάνατό του δεν μπόρεσε να πάει στα πάτρια εδάφη ούτε για επίσκεψη. Κάθε πόλεμος είναι τρομερός και αφήνει εκτός τα χαλάσματα και ανθρώπινες πληγές. Όταν πρόκειται για εμφύλιο, αδελφοκτόνο πόλεμο, ακόμα χειρότερα, αφήνει διαλυμένες οικογένειες και πληγές για τρεις γενιές. Εγώ που ανήκω? Στην τρίτη γενιά. Επιλέγοντας την Ελλάδα, αφήνω πίσω την Τσεχία και εκεί όλη την δική μου οικογένεια. Είμαι μόνος μου στην Ελλάδα από την δική μου στενή οικογένεια. Διαλυμένος και εγώ. Μέχρι πότε αυτά? Τα παιδιά μου μάλλον θα έχουν πια μικρή σχέση με την Τσεχία και θα σβήσει η σχιζοφρένεια......
Θα έλεγα, ότι μπροστά σε αυτά, τα σημερινά προβλήματα της Ελλάδας, όσο τραγικά και να είναι, φαντάζουν μικρά.