Στο χωριό που φτάσαμε υπήρχε ένα σταυροδρόμι. Μου είπαν να κάνω αριστερά και στα 100χλμ θα έβρισκα την Norduz και την Αρμενία.
Οδήγησα αρκετά χιλιόμετρα κατά μήκος μιας πεδιάδας με ποτάμια και καλλιέργειες.
πλυντήριο
Στο χωριό που φτάσαμε υπήρχε ένα σταυροδρόμι. Μου είπαν να κάνω αριστερά και στα 100χλμ θα έβρισκα την Norduz και την Αρμενία.
Οδήγησα αρκετά χιλιόμετρα κατά μήκος μιας πεδιάδας με ποτάμια και καλλιέργειες.
πλυντήριο
Jananlu
Ο ήλιος είχε αρχίσει να δύει και οι εικόνες ήταν πραγματικά μαγευτικές. Εντωμεταξύ τα βουνά άρχισαν και πάλι να κάνουν δειλά την εμφάνισή τους και η διαδρομή γινόταν ακόμα πιο όμορφη. Ολόκληρα χωριουδάκια με πλινθόκτιστα σπίτια ξεπρόβαλαν στις πλαγιές των βουνών φέρνοντάς μου εικόνες από τα όρη του Άτλαντα στο Μαρόκο.
Η διαδρομή προσέφερε πολλά σημεία για κάμπινγκ. Σταμάτησα σε κανα δύο να τα βολιδοσκοπήσω αλλά το πλήθος των κουνουπιών με απέτρεψε από οποιαδήποτε άλλη ενέργεια. Βέβαια το παρακείμενο ποτάμι και η ιδέα ενός μπάνιου (είχα 2 ½ μέρες να πλυθώ) ήταν ελκυστικότατα αλλά οι βελόνες των κουνουπιών με ενοχλούσαν περισσότερο, οπότε είπα να συνεχίσω για Αρμενία.
Είχε νυχτώσει όταν πέρασα ένα χωριό; πόλη; που είχε μια αψίδα στα δεξιά η οποία έγραφε με φωτεινά γράμματα "Free Area Zone" αλλά δεν έδωσα σημασία. Στο ενδιάμεσο της διαδρομής έβλεπα πινακίδες μόνο για Jolfa και ύστερα από κάποιες μπερδεμένες πληροφορίες ενός κατοίκου πήγαινα για εκεί. Φυσικά πινακίδες που να έγραφαν προς Αρμενία ή προς Norduz δεν είδα πουθενά οπότε υπέθεσα ότι η πόλη που αναζητώ για να κάνω το πέρασμα είναι η Jolfa.
Οδηγώντας μέσα στην νύχτα χωμένος στο σκοτάδι φτάνω σε μια δεύτερη περιοχή που έγραφε "Free Area Zone". Αυτή την φορά ο δρόμος σε οδηγούσε σε αυτή την αψίδα. Εκεί με σταμάτησαν κάτι φαντάροι. Κατεβαίνω από το μηχανάκι τους δείχνω πίσω από την αψίδα και τους ρωτάω 'Αρμένια'; Αυτοί με κοιτάνε με έκπληξη και μου λένε δείχνοντας με το χέρι τους πίσω μου (από εκεί που είχα έρθει) 'Αρμενιστάν'. Τους κοιτάω, ξανασηκώνω το χέρι μου δείχνω πίσω τους και τους ρωτάω «και εκεί τι είναι;» χωρίς να καταλάβουν τι τους έλεγα αλλά καταλαβαίνοντας την κίνηση μου λένε 'Αζερμπαϊτζάν'.
Εκείνη την στιγμή μου ήρθε στο μυαλό μου η σκηνή με τον Βέγγο στο Θου Βου που ενώ έχουν ξεκινήσει για Θεσσαλονίκη 45 χιλιόμετρα από την πόλη επιβιβάζονται σε φορτηγό και ξαναγυρνάνε Αθήνα. Οπότε κοιτάω τον φαντάρο που μου έδειξε ότι πίσω μου είναι η Αρμενία και του λέω «πώς το πες αυτό, Αντίχριστε;» και ξαπλώνω στην άσφαλτο γελώντας. Τελικά οι φαντάροι (που ήταν 7) με σήκωσαν, μου έδωσαν τσάι, με έβαλαν μέσα στο τολ που έμεναν μου έδωσαν φαγητό (πούστη με κινέζο -ο στρατός είναι σε όλο τον κόσμο ο ίδιος), νερό, γλυκά και ένα γαμάτο γιαούρτι σε ημίρρευστη μορφή που το έπινες από το μπουκάλι. Αφού πέρασε λίγη ώρα πιάσαμε κουβέντα (στη νοηματική και σκιτσογραφική πάντα με σκόρπιες Αγγλικές λέξεις) και βγάζαμε φωτογραφίες.
Η ώρα είχε πάει περίπου 22:00 και εκεί που σκεφτόμουνα να τους πω να με αφήσουν να στήσω την σκηνή κάπου στο πίσω μέρος του στρατοπέδου και να την πέσω για ύπνο (αφού έκανα ένα μπανάκι πρώτα) και το πρωί που θα έβλεπα να ξεκινήσω για Norduz, εμφανίζονται από την μεριά της Jolfa και με κατεύθυνση αντίθετη από αυτήν που είχα έρθει δύο πεζό 405, υπερφορτωμένα, με δύο Ιρανικές οικογένειες μέσα. Κατεύθυνση; Αρμενία – Ερεβάν. Σε χρόνο μηδέν έγιναν οι απαραίτητες συνεννοήσεις και χωρίς να το καταλάβω βρέθηκα ανάμεσα στα δύο πεζό με κατεύθυνση την Norduz και την Αρμενία.
Μου έκατσε καλά, σκέφτηκα. Εκτός του ότι ξέρουν τον δρόμο και τις διαδικασίες στα τελωνεία το κυριότερο είναι ότι θα με γλυτώσουν από όλους αυτούς τους πιτσικόμηδες που σου πουλάνε εκδούλευση στα σύνορα και είναι περισσότερο ενοχλητικοί παρά απαραίτητοι. Πραγματικά έτσι έγιναν τα πράγματα. Εκτός από ένα κόλλημα που έφαγαν οι Ιρανοί τελώνηδες και κοιτούσαν και ξανακοιτούσαν τα χαρτιά μου και κυρίως του τρανσάλπ, όλα κύλησαν ομαλά. Δύο σφραγίδες και λίγο μετά τις 00:00 βρισκόμασταν στον δρόμο για το τελωνείο της Αρμενίας. Αρνητική εντύπωση μου έκανε το πλήθος των εγγράφων που συμπλήρωσαν οι δύο οικογένειες .Ένα για την τράπεζα, ένα για το τελωνείο, ένα για την αστυνομία και άλλο ένα (δεν ξέρω για ποιον) προκειμένου να τους επιτραπεί η έξοδος από την χώρα.
Περάσαμε μια γέφυρα και μετά Αρμενία. Έφυγα από το Ιράν έχοντας κάνει 4.388 χιλιόμετρα…
Υπάρχουν πολλά πράγματα που μου έμειναν από το Ιράν. Καταρχήν τίποτα δεν είναι αυτό που φαίνεται. Παρά την φαινομενικά ελεύθερη ζωή που διάγει ο απλός κόσμος ο έλεγχος από το κράτος είναι τακτικός και προσαρμοσμένος σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής τους. Από τα φανερά μπλόκα και τον Χομεϊνί και Χαμενέι που υπάρχουν σε όλα τα χαρτονομίσματά τους, μέχρι τους διάφορους τύπους που ξεπροβάλλουν από το πουθενά χωρίς απαραίτητα να φοράνε κάποια στολή και σου κάνουν κάποιες συστάσεις. Προσωπικά μου συνέβη δύο φορές. Την μία στο πέρασμα από την Τεχεράνη στην Κασπία όπου εκεί που είχα σταματήσει και έβγαζα φωτογραφίες τα φράγματα, εμφανίστηκε ένας φαντάρος από το πουθενά και μου έκανε νόημα να σταματήσω και μία δεύτερη έξω από το τελωνείο της Norduz αλλά στην άκρη της πόλης που εμφανίστηκε ένας τύπος με πολιτικά (αργότερα ήρθε και ένας φαντάρος) και επειδή έβγαζα φωτογραφίες μου ζήτησε να του δείξω τι είχα τραβήξει και μου είπε να διαγράψω και κάποιες.
Η παραοικονομία και η μαύρη αγορά έχουν βρει τα πατήματά τους και είναι εκεί για όσους έχουν πρόσβαση. Συγκεκριμένα οι άντρες από τις δύο οικογένειες έδιναν κατοσταδόλαρα κολλαριστά (πού τα βρήκαν; ) σε αυτούς που άλλαζαν χρήμα μέσα στο τελωνείο, μπροστά στα μάτια της αστυνομίας δίπλα στα γκισέ της τράπεζας και αυτοί τα έκαναν κατάθεση σε ένα ΑΤΜ και τους έδιναν μία κάρτα με κάποιον κωδικό. Η κάρτα της κατάθεσης άνηκε σε αυτούς που άλλαζαν χρήμα. Καραμπινάτη συναλλαγή και με προμήθεια.
Το εμπάργκο φαίνεται στα ανταλλακτικά. Έβλεπα συνέχεια αρχαία φορτηγά, λεωφορεία, αυτοκίνητα σταματημένα στην άκρη του δρόμου με τα καπό σηκωμένα. Τα λάστιχά τους ήταν ανύπαρκτα σε σημείο να απορείς πώς κινούνται ακόμα και δεν κάνουν πατινάζ.Τα καυσαέρια που έβγαζαν ειδικά τα φορτηγά στις ανηφόρες με είχαν διαλύσει τελείως και αυτό είναι ένα στοιχείο για την κατάσταση των κινητήρων τους και την ποιότητα των λιπαντικών που χρησιμοποιούσαν (αν χρησιμοποιούσαν).
Η ποιότητα της βενζίνης μου φάνηκε καλή. Ενώ είχα πάρει πολλά βελτιωτικά μαζί μου, όταν μου τελείωσαν δεν είδα καμια σοβαρή διαφορά στην απόδοση του κινητήρα ούτε διαπίστωσα τίποτα μπερδέματα και «ξαφνικές αδυναμίες» στην λειτουργία του. Εδώ να πω ότι δεν ζόρισα το μηχανάκι ούτε με ταχύτητα ούτε ζορίστηκε από υψηλές λόγω καιρού θερμοκρασίες. Βέβαια, ένα κανάλι διοχέτευσης προϊόντων έχει βρεθεί από την Β.Κορέα και την Κίνα (π.χ. πολλές από τις αντλίες στα βενζινάδικα είναι Κορεάτικες ή Κινέζικες) ενώ πολλά από τα αυτοκίνητα/μηχανάκια κατασκευάζονται σε αυτές τις χώρες και συναρμολογούνται στο Ιράν. Τα αυτοκίνητα που κυκλοφορούν είναι στην πλειοψηφία τους Γαλλικά Renault & Peugeot, Ιαπωνικά Toyota και Κορεάτικα Κia. Υπάρχουν και ντόπια που συναρμολογούνται εκεί των κρατικών εταιριών Saba και Khodro τα οποία είναι αντιγραφές του Κia Pride και του Peugeot 405 αντίστοιχα.
Το εμπάργκο ίσως να ισχύει για τα πάντα εκτός από την the coca cola company. Είδα κουτάκια coca cola και pepsi να πωλούνται στους κήπους του Φιν (έξω από το Khasan) και... δεν μου φάνηκαν αντιγραφή. Δείτε και μόνοι σας.
Αρνητικότατη εντύπωση μου έκανε η βρωμιά των Μουσουλμάνων. Είναι προφανώς στην κουλτούρα τους να πετάνε τα σκουπίδια όπου βρούνε. Το έχω δει στο Μαρόκο, στην Τυνησία ακόμα και στις μουσουλμανικές συνοικίες της Κοπεγχάγης, το συνάντησα και εδώ. Εδώ όμως το θέαμα είναι απίστευτο. Δεν υπάρχει άκρη δρόμου που να μην έχει σκουπίδια. Στην ύπαιθρο, στα πάρκινγκ, οι Ιρανοί στρώνουν και κάθονται να φάνε δίπλα στα σκουπίδια ,για να μην πω πάνω τους και φανώ υπερβολικός. Αρνητικότατο αλλά πραγματικότητα.
Σαν γενική σύνοψη θα έλεγα ότι προσωπικά αυτό που μου έλλειψε ήταν η απομόνωση αφού η εικόνα που συνάντησα δεν είχε καμία σχέση με αυτήν που είχα πλάσει στο μυαλό μου. Η κίνηση στους δρόμους ήταν ασταμάτητη και ήταν λίγες οι φορές που έμενα μόνος μου παρέα με το τρανσάλπ και το τοπίο…
___
Next stop: Αρμενία
Οι διαδικασίες για έκδοση βίζας ήταν κάτι παραπάνω από εξπρές. Με 8 $ βγάζεις επιτόπου (την κολλάνε πάνω στο διαβατήριο). Ο φαντάρος έριξε μια ματιά με τον φακό στο μηχανάκι, στο τελωνείο μου σφράγισαν απλά το διαβατήριο και αυτό ήταν. Έτοιμος και μέσα στην Αρμενία. Δεν μπορώ όμως να πω και το ίδιο για τις δύο οικογένειες. Ψάξιμο και ξαναψάξιμο + 35 $ λάδωμα η κάθε οικογένεια για να περάσει. Όποιος τους έβλεπε τους ζήταγε τα διαβατήρια και ζήταγε να ελέγξει τα αυτοκίνητα. Χρειάστηκα λιγότερο από μισή ώρα για να ξεμπλέξω, χρειάστηκαν κοντά δυό ώρες. Κερασάκι στην τούρτα κάποιοι τύποι έξω από τον χώρο του τελωνείου και μέσα στο έδαφος της Αρμενίας που ζητούσαν ασφάλεια από τους Ιρανούς.
Όλη αυτήν την ώρα μέχρι να ξεμπλέξουν γνωρίστηκα λίγο με τις οικογένειες. Στην μία ο οδοντίατρος πατέρας (του έλειπαν τα μισά δόντια) είχε γυναίκα και κόρη την οποία πήγαινε στο Ερεβάν για να σπουδάσει οδοντιατρική. Στην άλλη ο ξερακιανός πατέρας είχε γυναίκα και δύο κόρες και πήγαινε και αυτός Ερεβάν αλλά δεν κατάλαβα γιατί. Οι κόρες από τις οικογένειες με κοιτούσαν και κρυφογελούσαν συνέχεια, ενώ κάποια στιγμή ξεθάρρεψαν και μου ζητούσαν να βγάλουμε φωτογραφίες μαζί κάτι το οποίο δεν τους αρνήθηκα. Εκεί κάποια στιγμή έβγαλαν οι Ιρανοί στο καπό του αυτοκινήτου φαγητά τα οποία έφαγα και εγώ (δεν ξέρω τι ήταν αλλά μου φάνηκαν νοστιμότατα). Από την μεριά μου τους έδωσα μέλι και κάποιες βιταμίνες C που είχα μαζί μου.
Μπήκα Αρμενία στις δύο παρά (ήταν που δεν θα ξαναταξίδευα νύχτα). Ο καιρός ήταν δροσερός έως κρύος. Είχαμε κανονίσει να κινηθούμε προς Ερεβάν και να διανυκτερεύσουμε κάποια στιγμή στο δρόμο. Στην πρώτη διχάλα του δρόμου το ένα αυτοκίνητο χάθηκε και ξέμεινα με το άλλο και κατεύθυνση προς Ερεβάν. Μετά από περίπου 20 χλμ ανηφορικό και άλλα τόσα κατηφορικό δρόμο και σε ένα χωριό με δέκα σπίτια, μπροστά από ένα τσιμεντένιο πλάτωμα ο οδοντίατρος σταματάει και μου κάνει νόημα εδώ. Τι εδώ του λέω; Μου κάνει νόημα ότι ύπνο. Κλείσαμε, σκέφτηκα. Οι γυναίκες του κάνω; Μου κάνει νόημα στο αμάξι.
Χωρίς άλλες περιστροφές στήνουμε μια σκηνή «made in Jopan» (γαμήθηκα στο γέλιο μόλις είδα την ετικέτα) στρώνει μια κουβέρτα κάτω μου δίνει ένα μαξιλάρι και άλλη μία κουβέρτα και αυτό ήταν. Οι γυναίκες στο αμάξι (τις κλείδωσε κιόλας ο θεός) και εγώ με την στολή όπως ήμουνα με τον Ιρανό μέσα στην σκηνή. Βγάζω τις μπότες, τις βγάζω απ έξω απ την σκηνή... ο οδοντίατρος σκύβει τις πιάνει και τις βάζει μέσα. Βάλε και τ΄@@ μέσα, σκέφτηκα… Η ώρα ήταν 02:43...
Το πρωί, κατά τις έξι παρά, άκουσα κάτι θορύβους έξω από την σκηνή. Άνοιξα και είδα μια τραγοκεφαλή να με κοιτάει. Ήταν μέρος ενός κοπαδιού που περνούσε από εκεί.
Μετά από λίγο σηκώθηκε και η οικογένεια, μαζέψαμε και φύγαμε. Λίγο πιο κάτω πρωινό σε μια καβάτζα με βρύση, πάγκους και πλατάνια και συνέχεια για Ερεβάν.
Το Ερεβάν απείχε από τα σύνορα 370χλμ. Η Αρμενία είναι περίεργη γεωγραφικά χώρα. Με έκταση λίγο μεγαλύτερη από την Πελοπόννησο (29.743 τ.χλμ) θα περίμενε κανείς ότι σε ελάχιστο χρόνο θα την είχε γυρίσει. Όμως λόγω των υψομετρικών διαφορών που έχει οι δρόμοι αναλώνουν πολλά χιλιόμετρα στο να τους ανέβεις και να τους κατέβεις. Το αποτέλεσμα είναι η χώρα καθώς και οι αποστάσεις να φαίνονται μεγαλύτερες από ό,τι είναι.
Η διαδρομή προς το Ερεβάν ήταν πανέμορφη. Συνεχείς εναλλαγές τοπίων με δασωμένα κομμάτια να δίνουν την θέση τους σε γυμνά υψίπεδα. Όμορφο τοπίο, άγριο, διαφορετικό από αυτά που έχω δει μέχρι τώρα. Κατά την διάρκεια της διαδρομής τα χωριά και οι πόλεις ξεπρόβαλλαν στις στροφές από την μέση του πουθενά σκαρφαλωμένα πάνω στις πλαγιές.
Συνεχίσαμε από το Καπάν προς Ερεβάν και το τοπίο άλλαξε. Τα δασωμένα βουνά γύμνωσαν και ο ορίζοντας γέμισε καμπύλες και υψώματα μέχρι εκεί που φτάνει το μάτι σου. Είδα κοπάδια που βοσκούσαν και τα έλεγχαν με άλογα και θυμήθηκα ότι κάπου είχα διαβάσει ότι οι Αρμένιοι έχουν το άλογο στην παράδοσή τους και το χρησιμοποιούν ευρέως ακόμα και σήμερα. Μετά περάσαμε το Goris-Sisian, Vayk και τελικά φτάσαμε στο Ερεβάν.
Κανόνες δημοσιεύσεων
Απάντηση με παράθεση