Από αυτά που μας είπε ο ξεναγός, αλλά και αυτά που παρακολουθήσαμε σε ντοκιμαντέρ στο λεωφορείο, συμπέρανα τα εξής:
- Το ατύχημα έγινε κάποια στιγμή μέσα στη νύχτα. Οι ίδιοι οι υπεύθυνοι λειτουργίας του εργοστασίου, δεν κατάλαβαν αρχικά πόσο μεγάλη ζημιά είχε γίνει και τι κινδύνους εγκυμονούσε, με συνέπεια να προσπαθούν να το "καλύψουν" και να το "μαζέψουν" με ιδία μέσα. Δεν ενημέρωσαν την κεντρική διοίκηση. Έβαλαν εργάτες να μπουν μέσα στον χώρο του αντιδραστήρα και να προσπαθήσουν να καλύψουν την διαρροή. Αυτοί όλοι πέθαναν εντός λίγων ημερών και μάλιστα βασανιστικά, με εγκαύματα, εμμετούς, διάρροιες και φριχτούς πόνους.
- Το πρωί άρχισαν να μετράνε τα επίπεδα ραδιενέργειας στο Pripyat και φυσικά είχαν ξεφύγει εκτός ορίων. Προσπαθούσαν με υδροφόρες να καθαρίσουν τους δρόμους και την πολή. Αντί όμως η ραδιενέργεια να μειώνεται, αυξάνονταν. Εκεί άρχισαν σιγά σιγά να συνηδοτοποιούν ότι η κατάσταση είχε ξεφύγει και ενημέρωσαν την κεντρική διοίκηση και τον Γκορμπατσόφ.
- Από το σημείο αυτό αρχίζει σιγά σιγά ένας πιο σωστός συντονισμός για την αντιμετώπιση του προβλήματος, αλλά με σχεδόν 24ωρη καθυστέρηση. Αυτές οι 24 ώρες που χάθηκαν είναι πολύ σημαντικές για τους κατοίκους των γύρω περιοχών κυρίως, αλλά και για τον άμεσο περιορισμό της διαρροής, όπως και για τους εργαζόμενους του εργοστασίου.
- Διατάσεται η αμεση εκκένωση των πόλεων στην γύρω περιοχή. Δίνουν στους κατοίκους εντολή σε 3 ώρες να είναι μπροστά στις εισόδους των πολυκατοικιών. Λεωφορεία από παντού καταφθάνουν για την μεταφορά τους.
- Αποφασίζεται να γίνει προσπάθεια πλήρους σφραγίσματος του εργοστασίου με μπάζα, τσιμέντο, μέταλλο. Αυτό γινόταν με βαρέα μηχανήματα και ελικόπτερα. Το πρόβλημα είναι ποιος θα χειριστεί τα μηχανήματα αυτά. Υπάρχουν κάποιοι εθελοντές και κάποιοι που εξαναγκάζονται, αλλά ο μέγιστος χρόνος παραμονής του κάθε ενος περιορίζεται σε ελάχιστα δευτερόλεπτα αν θυμαμαι καλά. Δουλεύουν δηλαδή χιλιάδες άνθρωποι σε πολύ μικρές βάρδιες.
- Όταν ο Γκορμπατσόφ αντιλαμβάνεται το μέγεθος της καταστροφής και τις συνέπειες της για ένα μεγάλο μέρος της γης, ενημερώνει ηγέτες και άλλων χωρών, για το ατύχημα και τις ενέργειες που γίνονται.
- Η κατεύθυνση και η ταχύτητα του ανέμου καθορίζει το προς τα που και τι ποσότητες ραδιενέργειας μεταφέρονται.
- Από αυτό που παρουσιάζεται αρχικά οι άνεμοι ήταν νότιοι και νοτιο ανατολικοί. Δηλαδή επηρεάστηκε τρομακτικά η Λευκορωσία και εν συνεχεία οι χώρες της Βορειοδυτικής ευρώπης (Βαλτική και Σκανδιναβία). Για την Λευκορωσία η ζημιά είναι τεράστια και οι συνέπειες τραγικές.
- Με την αλλαγή της κατεύθυνσης του ανέμου το ραδιενεργό νέφος μεταφέρεται και προς τα νότια φτάνοντας την Τουρκία και την Ελλάδα.
- Μας έδειξαν ένα χάρτη στον οποίο παρουσιαζόταν καθημερινά από την μέρα του ατυχήματος προς τα που κινούνταν το νέφος.
- Επηρεάστηκε σχεδόν όλη η Ευρώπη αλλά και πολλές Ασιατικές περιοχές που τότε ανήκαν στην Σοβιετική Ένωση, αλλά σήμερα αποτελούν ανεξάρτητα κράτη.
- Σε πολλές χώρες δόθηκε εντολή να μην κυκλοφορεί ο κόσμος εκτός σπιτιών αν δεν υπάρχει σοβαρή ανάγκη και κυρίως τα παιδιά να μην βγαίνουν καθόλου.
- Σε γενικές γραμμές αυτό που εγώ καταλαβαίνω είναι ότι μέχρι τότε κανείς δεν είχε συνηδητοποιήσει πόσο επικίνδυνο μπορεί να είναι είναι ένα πυρηνικό εργοστάσιο. Τα μέτρα ασφαλείας ήταν ελειπέστατα. Δυστυχώς έπρεπε να συμβεί κάτι τόσο τραγικό για να καταλάβουμε τι σημαίνει πυρηνικό εργοστάσιο, ραδιενέργεια κ.λπ.
- Το κακό είναι ότι κάποιοι δεν μαθαίνουν από την ιστορία.