Παρ’ ὅλους τοὺς εὐσεβεὶς πόθους καὶ τὶς νομιμοποιημένες πιὰ ἀλλεργίες μας, πρέπει νὰ σφίξουμε τὶς καρδιές μας καὶ ν’ ἀνοίξουμε τὰ μάτια μας: ἡ ἀλήθεια, δυστυχῶς, εἶναι χαιρέκακα δυσλεκτική, δηλαδὴ ἡ γλώσσα τοῦ ἰμπεριαλισμοῦ εἶναι καὶ ἡ γλώσσα τῆς πρωτοπορίας σ’ ὅλους, χωρὶς ἐξαίρεση, τοὺς τομεῖς τῆς ἐπιστήμης, τῆς τεχνολογίας καὶ τῆς σκέψης. Οἱ Εὐρωπαῖοι ἁπλῶς συνοδοιποροῦν σ’ ὁρισμένους καὶ οἱ Σοβιετικοὶ βραδυποροῦν σχεδὸν σὲ ὅλους.
Ἔτσι, γιὰ μεγάλο προβλεπτὸ διάστημα ἀκόμη, κανεὶς σὲ κανένα χῶρο τοῦ ἐπιστητοῦ δὲν μπορεῖ νὰ ἀποφύγει τὴν προσφυγὴ στὰ ἀμερικάνικα. Ξοδεύουνε πολὺ καιρὸ γιὰ νὰ πεθαίνουν οἱ ἰμπεριαλιστικὲς σχέσεις ὅταν βασίζονται στὴν ταυτόχρονη οἰκειοποίηση καὶ προαγωγὴ τῆς σκέψης καὶ τῆς δράσης. Παραγνώριση αὐτῆς τῆς ἀλήθειας συνιστᾶ πολιτικὸ παλιμπαιδισμὸ ἀνάξιο προοδευτικῶν ἀνθρώπων.
Ποιά, τότε, πρέπει νὰ εἶναι ἡ γλωσσικὴ πολιτικὴ τῆς Ἑλλάδας ἀπέναντι στὴ γλώσσα τοῦ ἰμπεριαλισμοῦ;
Ἡ ἀπάντηση εἶναι ἁπλὴ καὶ βρίσκεται στὸ συντονισμὸ τῆς Ἑλλάδας μὲ τοὺς ἄλλους μικροὺς τῆς ΕΟΚ. Καὶ στὸ γλωσσικὸ, ὅλοι οἱ ἑταῖροι εἶναι μικροὶ μπροστὰ στὰ ἀμερικάνικα. Ἡ πολλαπλὴ ἀλληλεξάρτηση τῶν μικρῶν γλωσσῶν εἶναι ἡ μόνη ἐγγύηση γιὰ τὴν ἐπιβίωση καὶ τὴν προαγωγή τους. Ὅσο γιὰ τὰ ἀμερικάνικα, ἡ Ἑλλάδα πρέπει ἁπλῶς νὰ περιορισθεῖ σὲ μιὰ ἐκπαιδευτικὴ ἀποχή. Ὅλοι οἱ πραγματικὰ ἐνδιαφερόμενοι θὰ βρίσκουν τὸν τρόπο μέσα σ’ ἕνα πλαίσιο κοινωνικῆς πολιτικῆς (ἰνστιτοῦτα ἐπιμορφώσεως κ.λπ.) νὰ καλύπτουν τὶς ἀνάγκες τους γιὰ «ἀπαραίτητα» ἀμερικάνικα, σὰν δεύτερη ξένη γλώσσα. Ἡ πρώτη ὅμως ξένη γλώσσα, μὴ ἀμερικάνικη, πρέπει νὰ εἶναι, γιὰ τὴ γλωσσική μας πολιτική, μιὰ γλώσσα πολιτισμοῦ κι ὄχι συναλλαγῆς. Πρέπει νὰ διδάσκεται βαθιὰ καὶ νὰ ἀγαπιέται ἀπὸ τὸν χρήστη της, ὥστε ὁ ἐμπλουτισμός του νὰ εἶναι ταυτόχρονα καὶ ἡ στήριξη τῆς γλώσσας αὐτῆς μέσα στὴν εὐρωπαϊκὴ πανσπερμία. Βοήθα, νὰ σὲ βοηθῶ, εἶναι ἡ μόνη προοπτικὴ σωτηρία καὶ βρίσκεται στὴν ἑνωμένη Εὐρώπη τῶν μικρῶν. Ὅποιος συλλογᾶται στὴ γλώσσα του, συλλογᾶται ἐλεύθερα. Τὸ εὖ λέγειν, ποὺ διαμορφώνει ἐλεύθερο ἦθος, μόνο μέσα στὴ γλώσσα τῆς ψυχῆς μας ὑπάρχει ἀνόθευτο.
Καὶ πράττειν ἆ δεῖ, σήμερα γιὰ τὴν Ἑλλάδα, γιὰ τὴν σωτηρία τῆς γλώσσας της, δηλαδὴ τῆς ψυχής της, σημαίνει κοινὴ σύμπλευση μὲ τοὺς ἄλλους Εὐρωπαίους γιὰ μιὰ γλωσσικὴ ἀμοιβαιότητα καὶ ψυχικὴ πολυμορφία. Ἡ ἑνωμένη πολύγλωσση Εὐρώπη εἶναι τὸ τελευταῖο ὀχυρὸ τῆς ἐθνικῆς μας ταυτότητας. Ἔξω, ἐλλοχεύουν δεινόσαυροι, γενίτσαροι…
Ἀποσπάσματα ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ Κ. Ζουράρι «Μισγάγκεια ἀπερινόητη» ποὺ κυκλοφορεῖ ἀπὸ τὶς ἐκδόσεις «Ἀρμός».