(μεταφράζω και προσαρμόζω από παλιότερο τεύχος του sportrider) :
Η ιδιοδεκτικότητα είναι η ικανότητα να αισθάνεσαι ή να γνωρίζεις που βρίσκονται τα άκρα σου στο χώρο, χωρίς να έχεις οπτική επαφή (Σημ. από road spirit: έτσι δίνει έναν ορισμό στο άρθρο, και το σχετικό λινκ στη wikipedia http://en.wikipedia.org/wiki/Proprioception ουσιαστικά συμφωνεί).
Απλοποιημένα παραδείγματα : α) όταν σταυρώνουμε τα χέρια μας πίσω από το κεφάλι, δε τα βλέπουμε, ξέρουμε όμως ακριβώς πώς να κάνουμε τη κίνηση και πως/που να «οδηγήσουμε» τα δάχτυλα των χεριών αναμεταξύ τους και να στηρίξουμε το κεφάλι μας εκεί…
β) όταν εκτείνουμε τεντωμένα τα χέρια μας δεξιά και αριστερά και μετά εναλλάξ, με κλειστά μάτια, τα φέρνουμε και ακουμπάμε πχ τη μύτη μας
Υπάρχει και ο όρος «κιναισθησία» και μπορεί να υπάρχει μπέρδεμα μεταξύ τους. Στη wikipedia, υπάρχει το σχετικό λήμμα και αναφορά στις διαφορές τους…
Πάμε παρακάτω…
Πως σχετίζεται η ιδιοδεκτικότητα με την οδήγηση μοτό ?
Σε γενικές γραμμές η ιδιοδεκτικότητα έχει να κάνει με μια ανατροφοδότηση, μια πληροφόρηση που δίνουν διάφορες πηγές του σώματος ( πχ οι μύες, οι τένοντες) και με μια αλληλεπίδραση με την αίσθηση της ισορροπίας, του ζυγίσματος, λέγοντας στον εγκέφαλο μας τη κατάσταση του κάθε άκρου μας, τη θέση του, τη κίνηση του. Έτσι ο εγκέφαλος παίρνει αποφάσεις βασιζόμενος σε αυτή τη πληροφόρηση και δίνει ανάλογα τις εντολές του προς το κάθε άκρο.
Πιο προχωρημένο παράδειγμα με βάση τα παραπάνω: η ιδιοδεκτικότητα είναι αυτή που, κατά τη διάρκεια του τρεξίματος ή βαδίσματος και καθώς το πέλμα μας επιστρέφει στο έδαφος, θα πει στον εγκέφαλο πόση δύναμη να βάλει, σε τι γωνία να φέρει τον αστράγαλο κλπ, ώστε να μην «γυρίσει» το πόδι μας…
Αυτή λοιπόν η… «έκτη» αίσθηση παίζει σημαντικό ρόλο στην οδήγηση μοτό. Ας δούμε ένα κορυφαίο οδηγό αγώνων ταχύτητας τη στιγμή που είναι φέτα στο άπεξ της στροφής... Το κεφάλι του είναι στραμμένο προς την έξοδο, όχι μπροστά του, όχι μπροστά στην νοητή ευθεία που κοιτάζει η μοτο… Δεν βλέπει πως έχει τοποθετημένο το σώμα του : κρεμασμένος, το μισό ή και όλο το κωλομέρι έξω, εσωτερικό γόνατο ανοιχτό και σε επαφή με την άσφαλτο, εξωτερικό χέρι χαλαρό πάνω στο τεπόζιτο κλπ κλπ. Δεν είναι τα μάτια του πάνω σε αυτές τις λεπτομέρειες…
Το βλέμμα του δεν έχει ούτε καν επαφή με τη θέση της μοτό στο χώρο…Δηλαδή, εκείνη τη δεδομένη στιγμή δεν κοιτάζει αμέσως από κάτω του στο εσωτερικό να δει βρε αδερφέ πόσους πόντους είναι από το βυράζ για παράδειγμα…
Και όμως, τα άκρα του είναι ακριβώς εκεί που πρέπει, η μοτο είναι ακριβώς στη γραμμή που πρέπει, και με εντυπωσιακή επαναληψιμότητα και ακρίβεια, γύρο με το γύρο. Η ιδιοδεκτικότητα είναι εκεί: μικρομετρικές ρυθμίσεις στη δύναμη που μπορεί να ασκήσει σε μαρσπιέ, σε κλιπον, στη κίνηση της μέσης πάνω στη σέλα… μικρομετρικές, ουσιαστικά αυτόματες και αόρατες, μηχανικές κινήσεις που γίνονται χωρίς συνειδητή σκέψη…αυτόματος πιλότος όπως είπε ο ΘΧ πρόσφατα στο σεμινάριο πόλης …
Ευτυχώς, η ιδιοδεκτικότητα είναι κάτι που μπορεί να βελτιωθεί με εκπαίδευση. Ασκήσεις που βελτιώνουν την ιδιοδεκτικότητα περιλαμβάνουν πχ χρήση μιας μεγάλης μπάλας - τις έχετε δεί, κάτι μεγάλες που κάθεσαι ή και ξαπλώνεις και ισορροπείς πάνω τους, ασκήσεις ισορροπίας γενικότερα (πχ σε δοκό), Tai-chi, yoga, και πάει λέγοντας… Με κλειστά μάτια, οι ασκήσεις γίνονται πιο δύσκολες κ.ο.κ…
Βάρη με μηχανήματα (όπου δλδ δεν πρέπει να τα ισορροπείς κιόλας), στατικό ποδήλατο και άλλες παρόμοιες γυμναστικές δεν βελτιώνουν την ιδιοδεκτικότητα.
Το καλό …
Το καλό είναι όμως είναι ότι στη περίπτωση μας, στην εκπαίδευση και αύξηση της ιδιοδεκτικότητας περιλαμβάνεται και η προπόνηση με την μοτο, η διαρκής τριβή μαζί της… είναι αυτό που στα αγγλικά περιγράφεται πετυχημένα : να είσαι “bike-fit”…
Όσο περισσότερη εμπειρία, όσο περισσότερα χιλιόμετρα γράφουμε, τόσο καταγράφονται και αυτόματοι μηχανισμοί για τις κινήσεις μας πάνω στη μοτό και με αυτήν…
Καβαλάτε συχνά, να είστε σε … φόρμα…
Απάντηση με παράθεση
είχα έμπνευση 
