Δρόμοι ]
Του Ρούσσου Βρανά rvranas@dolnet.gr
Την πιο λιτή...
... θρησκευτική γιορτή, το Πάσχα, ακόμη κι αυτήν έχουμε καταφέρει να τη μετατρέψουμε σε μια επίδειξη αφθονίας. (Όταν σηκωθούμε από το τραπέζι, να μην ξεχάσουμε να πετάξουμε τα κόκαλα στους πεινασμένους).
Ο κόσμος...
... οδεύει σε μια μακρά περίοδο ταραχών και πολέμων εξαιτίας της έλλειψης τροφίμων. Η προειδοποίηση του προέδρου της Παγκόσμιας Τράπεζας Ντομινίκ Στρος-Καν συνέπεσε με μια αύξηση 31% στο χρηματιστήριο τροφίμων του Σικάγου μέσα σε μια μόνο μέρα. Πώς φτάσαμε έως εδώ; Μας λένε πως έτσι λειτουργεί ο νόμος της αγοράς, η προσφορά και η ζήτηση. Η ζήτηση έχει αυξηθεί στις χώρες που πλουτίζουν. Και τα αποθέματα δεν φτάνουν. Πόσο όμως αυτή η αύξηση στις τιμές των τροφίμων οφείλεται στον νόμο της αγοράς και πόσο στην κερδοσκοπία; Η παγκόσμια αγορά των γεωργικών σπόρων ελέγχεται σε ποσοστό 75% από πέντε μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις. Είναι άραγε αυτό άσχετο με την αύξηση των τιμών των σπόρων κατά 33-72%; Η παραγωγή τους έχει γίνει πιο επικερδής από την καλλιέργειά τους. Και οι πολυεθνικές που έχουν δημιουργήσει τους μεταλλαγμένους σπόρους εκμεταλλεύονται την παγκόσμια έλλειψη τροφίμων για να προωθήσουν τα προϊόντα τους.
Το παράδοξο...
... πάντως είναι πως η παγκόσμια παραγωγή τροφίμων έχει αυξηθεί τα τελευταία τριάντα χρόνια. Από 2.300 θερμίδες που αντιστοιχούσαν ημερησίως κατ΄ άτομο, έχουμε περάσει σήμερα πια στις 2.700 θερμίδες (δηλαδή, από το 90% στο 109% των βασικών διατροφικών αναγκών). Υπάρχει υπερεπάρκεια. Τότε ποιο είναι το πρόβλημα; Η κατανομή των ειδών βασικής διατροφής στον κόσμο: την ώρα που το 20% του παγκόσμιου πληθυσμού καταναλώνει το 80% των πόρων του πλανήτη, 840 εκατομμύρια άνθρωποι υποσιτίζονται και 100 εκατομμύρια λιμοκτονούν. Αν αυτή η ανισότητα ήταν ήδη κραυγαλέα όταν ακόμη νομίζαμε πως αυτός ο πλανήτης θα μπορούσε να μας τρέφει επ΄ άπειρον, καταλαβαίνουμε πόσο είναι δυσβάστακτη σήμερα πια που ξέρουμε πως τα όριά του είναι πεπερασμένα. Όμως, οι πρωτόγονες κοινωνίες ήταν πάντα κοινωνίες αφθονίας, όπως υποστηρίζει ο ανθρωπολόγος και οικονομολόγος Μάρσαλ Σάλινς. Στο βιβλίο του «Εποχή του λίθου, εποχή της αφθονίας» γράφει πως η πρωτόγονη οικονομία δεν ήταν μια οικονομία φτώχειας και πείνας, αλλά η πρώτη και μοναδική μέχρι σήμερα οικονομία της αφθονίας. Η φτώχεια γεννήθηκε μόλις κάποιοι κατάφεραν να βάλουν στην άκρη μεγάλες ποσότητες αγαθών. Στις ελεύθερες μεσαιωνικές πόλεις δεν τριγύριζαν ζητιάνοι. Προνοούσε γι΄ αυτό η κοινωνία, όπως εξηγεί πολύ καλά ο αναρχικός πρίγκιπας Πιοτρ Κροπότκιν στο βιβλίο του «Η αλληλοβοήθεια, ένας παράγοντας της εξέλιξης».
Γιατί άραγε...
... οι πρωτόγονες κοινωνίες ήταν κοινωνίες της αφθονίας; Επειδή είχαν άμεση σχέση με τη γη και επειδή οι πληθυσμοί τους θεωρούσαν πλούτο την τέχνη να μη σου λείπει τίποτα και να μπορείς να δίνεις σε όποιον τυχαίνει να του λείπει. Οι πιο ευτυχισμένοι άνθρωποι ήταν πάντα εκείνοι που ήξεραν πώς να εξυπηρετούν τις ανάγκες τους με τη μεγαλύτερη απλότητα.
Απάντηση με παράθεση
