Γράμμος- Σπηλιές αντάρτικου νοσοκομείου ΔΣΕ 9-7-2023

[billy84]

Μια πολύ παράξενη Κυριακή αλλά με εξαιρετικό καιρό μετά από 2 μήνες στα σημεία που ήθελα. Το πλάνο που σχεδίαζα εντός της εβδομάδας έλεγε Θράκη, όμως ο υψηλός φόρτος εργασίας με λύγισε. Πήρα τηλέφωνο τον φίλο Γιάννη από την Αλεξανδρούπολη με τον οποίο θα βρισκόμασταν και του είπα ότι απλά δε μπορώ με τίποτα να ξυπνήσω στις 5 και να κάνω τόσο μεγάλη βόλτα. Έπρεπε να κοιμηθώ λίγο περισσότερο και να δω πως θα ξυπνήσω το πρωί. Στις 6.30 σηκώθηκα σε σχετικά καλή κατάσταση και ετοιμάστηκα για το Plan B που σχεδιάστηκε το βράδυ του Σαββάτου λίγο πριν κοιμηθώ.

Αρκετά χρόνια είχα τσεκάρει τον συγκεκριμένο προορισμό στον Γράμμο αλλά ποτέ δεν είχα χρόνο για εξερεύνηση. Πλέον είχε έρθει η ώρα. Τον τελευταίο καιρό αντιμετωπίζω και ένα μικρό πρόβλημα στην αρχή του στο δεξί πέλμα (Πελματιαία απονευρωσίτιδα) και προσπαθώ να μην κάνω υπερβολές για να αποφύγω τυχόν επιδείνωση. Δυστυχώς όμως, όλοι μου οι στόχοι απαιτούν λιγότερο ή περισσότερο περπάτημα και δεν ξέρω αν θα το τηρήσω τουλάχιστον για τον κομβικό μήνα Ιούλιο όπου οι δυνατότητες μονοήμερων εξορμήσεων είναι μεγάλες. Στην προκειμένη περίπτωση θεωρητικά δεν είχε πολύ περπάτημα αλλά στα βουνά πάντα υπάρχουν αστάθμητοι παράγοντες...


Ανεβαίνοντας από Γρεβενά προς Μεσολούρι, είδα έναν ωραίο χωματόδρομο που οδηγούσε σε ένα όμορφο εκκλησάκι και δεν έχασα την ευκαιρία να φτάσω σε αυτό.









Άλλωστε μια από τις ατέλειες του ανθρώπινου είδους είναι ότι ΠΑΝΤΑ νομίζει ότι έχει περισσότερο χρόνο από αυτόν που πραγματικά έχει.











Ο Άγιος Θεόδωρος ο Στρατηλάτης είναι άγιος της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας. Έζησε στα τέλη του 3ου μέχρι τις αρχές του 4ου μ.Χ. αιώνα. Το ακριβές έτος γέννησής του δεν διασώζεται. Υπήρξε ανώτατος βαθμοφόρος του Ρωμαϊκού στρατού και μάρτυρας της Ορθοδόξου πίστεως. Ο αυτοκράτορας Λικίνιος μαθαίνοντας πως είναι χριστιανός, πίστεψε πως θα είναι μια καλή ευκαιρία να προσηλυτίσει τον Θεόδωρο στην δική του θρησκεία και με επιστολή που του έστειλε, τον παρότρυνε να θυσιάσουν από κοινού στους θεούς. Ο συνετός και μετρημένος Θεόδωρος αρνήθηκε ευγενικά. Του απάντησε πως θα ήταν καλύτερα να τον επισκεπτόταν σε κάποιο του ταξίδι στην Ηράκλεια φέρνοντας μαζί του και τα είδωλα, για να δείξουν ενώπιον του λαού δείγμα ενότητος και μιμήσεως.

Ο Λικίνιος εξέλαβε θετικά την πρόταση του Θεοδώρου. Έτσι και επισκέφτηκε την Ηράκλεια. Στο μυαλό του όμως άλλο σχέδιο είχε ο Θεόδωρος. Αφού τον υπεδέχθη σε μια λαμπρή τελετή, του ζήτησε τα είδωλα με σκοπό να αποδώσει ο ίδιος τιμές σε αυτά. Όταν όμως τα πήρε, τότε τα κατακερμάτισε και τα έδωσε σε φτωχούς ώστε να τα πουλήσουν. Όταν αντιλήφθηκε ο Λικίνιος τι έπραξε ο Θεόδωρος, διέταξε τη σύλληψη του και την ενώπιόν του προσαγωγή. Ο Θεόδωρος βασανίστηκε και αποκεφαλίστηκε το 319 μ.Χ











Πολύ ωραίο σημείο με λιβάδια κοντά στον Άγιο Θεόδωρο. Απέραντη θέα προς τα Γρεβενά.

[billy84]

Από το εκκλησάκι ο δρόμος συνέχιζε για κάποια km και ξαναέβγαινε στον κεντρικό δρόμο για Μεσολούρι και Δοτσικό.

[billy84]

Από εκεί πολύ σύντομα έφτασα στο Επταχώρι και το Πευκόφυτο. Λίγο μετά το χωριό μπήκα στον χωματόδρομο που βγάζει στις Λίμνες Αρένες αν κόψεις αριστερά αλλά και στο Λιανοτόπι προς το χωριό Γράμμος. Λίγο πριν μπήκα σε έναν κάθετο χωματόδρομο ο οποίος με οδήγησε κάτω από τον ορεινό όγκο της Μεγάλης Πέτρας του Γράμμου. Η τοποθεσία ονομάζεται Προσήλιο.










Σε αυτό το σημείο σταμάτησα καθώς στον ορειβατικό χάρτη είχα δει ένα ίχνος μονοπατιού το οποίο ξεκινά από τη δεξιά πλευρά του δασικού δρόμου. Στο βάθος δεσπόζει η εντυπωσιακή Μεγάλη Πέτρα με υψόμετρο κοντά στα 1800m.












Δεν είδα πουθενά σήμανση αλλά προχώρησα λίγο να δω τι γίνεται και κατέληξα σε ένα ξέφωτο.











Ακολουθώντας το ίχνος του μονοπατιού στο τέλος του ξέφωτου συνάντησα ένα ρέμα το οποίο γνώριζα ότι θα βρω. Αυτό που δε γνώριζα ήταν ότι ο χάρτης το έδειχνε πολύ πιο ομαλό από ότι ήταν. Παρολαυτά το κατέβηκα.














Το ρέμα είχε αρκετό νερό και για να το περάσω θα βρεχόμουν. Από την απέναντι πλευρά έδειχνε εξίσου άγριο και ίσως έμπλεκα. Γύρισα πίσω γιατί δεν ήμουν για ταρζανιές αυτή τη φορά.










Επιστρέφοντας από το ξέφωτο παρατήρησα ότι κάποιο όχημα είχε περάσει από εκεί και είχε δημιουργήσει έναν μικρό δρόμο ο οποίος δεν κατέληγε κάπου. Μάλλον ήταν από αυτά τα οχήματα των υλοτόμων. Βέβαια το σημείο ήταν φανταστικό για φωτογραφία οπότε δεν το σκέφτηκα και πολύ. Απέναντι διακρίνετε τη Σκάλα. Όταν κυνηγούσα κορυφές βουνών είχα πάντα την ανησυχία μη συναντήσω κάτι τέτοιο σαν ψηλότερη κορυφή ενός βουνού. Για ευνόητους λόγους φυσικά.











Από την αλλη πλευρά η Μεγάλη Πέτρα. Αμφότερες γύρω στα 1800m.

[billy84]

Αποφάσισα να φτάσω μέχρι το Λιανοτόπι και να ακολουθήσω ένα μονοπάτι που ξεκινά από εκεί. Ήταν κάτι που προσπαθούσα να αποφύγω καθώς ήταν μεγαλύτερη απόσταση και δεν ήθελα να ζορίσω το πόδι μου. Όμως ήταν η έσχατη λύση και πιο σίγουρη με σηματοδοτημένο μονοπάτι. Λίγο πριν φτάσω όμως είδα έναν κάθετο χωματόδρομο στα αριστερά και ταμπέλα που έλεγε ''Προς νοσοκομείο ΔΣΕ''. Ο δρόμος δε φαινόταν ούτε στον δορυφόρο καθώς διασχίζει πυκνό δάσος. Αρχικά με πέρασε από το ρέμα Λιανοτοπίου









Σύντομα έφτασα στα ερείπια της αρχικής θέσης του νοσοκομείου. Η θέση αυτή το 1948 ήταν επισφαλής σε αεροπορικές επιδρομές για αυτό και μεταφέρθηκε στις σπηλιές που βρίσκονται στο φαράγγι του Αλιάκμονα οι οποίες ήταν ο βασικός στόχος της εξόρμησης.











Τιμητική πλακέτα για τους υγειονομικούς του Δημοκρατικού Στρατού












Συνέχεια της δύσβατης αλλά εκπληκτικής διαδρομής μέχρι το τέλος.










Σε αυτό το σημείο ο δρόμος σταματά και μετατρέπεται σε μονοπάτι. Αν το γνώριζα δε θα είχα χάσει αρκετό χρόνο νωρίτερα. Φυσικά αν το γνώριζα εξ αρχής δε θα είχα πάει ποτέ στη φανταστική τοποθεσία νωρίτερα. Πολλές φορές τα λάθη βγαίνουν σε καλό.

[billy84]

Συνεχίζοντας στο βατό μονοπάτι το οποίο οδηγεί στο χωριό Γράμμος.










Κάποια στιγμή πρέπει να δω κάποια διασταύρωση η οποία θα με κατεβάσει στο φαράγγι. Συνεχίζω













Η σήμανση είναι άριστη και προχωράω ταχύτατα. Αλλά κάτι δε μου πάει καλά καθώς αρχίζω και ανεβαίνω αρκετά σε ύψος











Παρελθόν και μέλλον σε μια εικόνα! Το παρελθόν αρνείται να πέσει.













Έχω αντιληφθεί ότι δεν πάω σωστά εδώ και ώρα αλλά πλησιάζω στο εικονοστάσι του Αγίου Νικολάου το οποίο ήθελα να δω μιας και ήμουν κοντά













Άγιος Νικόλαος

[billy84]

Τι πήγε στρβά? Τίποτα, απλώς η υποτιθέμενη διασταύρωση υπήρχε μόνο στο GPS. Σήμανση πουθενά για το που πρέπει να ξεκινήσει κάποιος να κατεβαίνει στο φαράγγι. Επέστρεψα στο σημείο και ξεκίνησα να κατεβαίνω χύμα, ακολουθώντας όσο γίνεται το ίχνος. Όσο γίνεται διότι σε πυκνό δάσος το σήμα δεν πιάνει πάντα. Χρειάζεται αρκετή εμπειρία για να μη χαθείς σε αυτά τα βουνά. Ο μόνος λόγος που δεν ακούτε για χαμένους στον Γράμμο είναι διότι δεν έρχονται πολλοί και όσοι έρχονται, γνωρίζουν τι κάνουν. Αντίθετα στον Όλυμπο που έχει γίνει της μόδας πια, συνέχεια ακούμε για χαμένους αλλά και νεκρούς πεζοπόρους.









Ο ορεινός όγκος της Σκάλας ξεπροβάλλει.














Στη μέση του πουθενά συναντάω ένα μικρό ρυάκι που κατευθύνεται προς το φαράγγι και πολλούς κομμένους κορμούς δέντρων οι οποίοι έχουν τοποθετηθεί με σχετική τάξη. Μου φάνηκε περίεργο γιατί εδώ δε φτάνουν ούτε τα ερπυστριοφόρα των υλοτόμων

















Επειδή το τερέν είναι περίεργο σε κάποια σημεία περπατάω αποκλειστικά πάνω στους τεράστιους κορμούς και κερδίζω χρόνο.















Μετά από ώρα βλέπω μπροστά μου παλιά σήμανση με δεμένες κορδέλες στα κλαδιά. Ένιωσα ανακούφιση γιατί δεν ήξερα αν πραγματικά θα βγω κάπου. Το μέρος είναι ζούγκλα.













Ακολουθώντας τις διάσπαρτες κορδέλες
















Φτάνω κάποια στιγμή σε ένα όρυγμα που είχαν φτιάξει οι αντάρτες 75 χρόνια πριν. Ακόμα αντέχει.

[billy84]

Επιτέλους έφτασα στο φαράγγι.














Χαμηλά ο Αλιάκμονας













Παραδόξως οι σπηλιές δε βρίσκονται χαμηλά και ένα μονοπάτι τραβερσάρει την απότομη πλαγιά. Σε μερικά σημεία έχουν τοποθετηθεί σχοινιά γιατί τα περάσματα είναι αρκετά εκτεθειμένα.














Εδώ υπάρχει μια απότομη κατάβαση αλλά η σπηλιά είναι κοντά













Από την αριστερή πλευρά η Σκάλα και από τη δεξιά το Φλάμπουρο. Εντυπωσιακοί ορεινοί όγκοι και απίστευτη τοποθεσία γενικότερα.















Η καλά κρυμμένη σπηλιά. Και θα ρωτήσετε φυσικά, πως διάολο μετέφεραν από τόσο δύσβατα μονοπάτια τους τραυματίες πάνω σε φορεία? Έλα μου ντε...

[billy84]

Η θέση παρέμεινε μυστική και σύμφωνα με μια πηγή το νοσοκομείο στις σπηλιές λειτούργησε μόλις 2 μέρες καθώς ο ΔΣΕ ελίχθηκε προς το Βίτσι μετά.












Έφερα κάποιες άσχημες εικόνες στο μυαλό μου. Ανθρώπους να σφαδάζουν από τους πόνους, υγρασία, κακουχίες, νεκροί, αίματα παντού. Δύσκολες και σκοτεινές εποχές που μακάρι να μη δούμε ποτέ.












Κάποια μέτρα σκαρφαλώματος με έφεραν στη 2η σπηλιά που χρησιμοποιήθηκε ως νοσοκομείο.














Επιστροφή στο σημείο που ξεκίνησα. Ήθελα να φτάσω και στο χωριό Γράμμος για να θαυμάσω ακόμη μια φορά το μεγαλείο αυτού του βουνού. Άλλωστε εκεί ξεκίνησε η ''ορεινή πορεία'' μου 8 χρόνια πριν. Στο βάθος το Περήφανο με το χαρακτηριστικό υψόμετρο 2.444m. Η Τσούκα Πέτσικ που είναι και η ψηλότερη κορυφή δε φαίνεται από εδώ.












Ο ορεινός όγκος της Σκάλας















Επιστροφή στο Πευκόφυτο ξανά με τους χαρακτηριστικούς καταρράκτες που πηγάζουν από τις λίμνες Αρένες.











Έχω ανέβει σε περισσότερα από 200 βουνά και έχω περπατήσει στα πιο απομονωμένα σημεία της χώρας. Ποτέ μου δεν είχα δει αρκούδα και την είδα οδηγώντας στην άσφαλτο πολύ κοντά στο χωριό Δεσπότης Γρεβενών με τον ήλιο ακόμα ψηλά.



Κατεβαίνοντας προς Ξυνιάδα μια διαφορετική εικόνα από τις υπόλοιπες της μέρας












Ηλίανθος πιο σωστά και όχι ήλιος όπως το γνωρίσαμε οι περισσότεροι από το δημοτικό.



















Επιστροφή κατά τις 22.30 στην Αθήνα. Εύλογα θα αναρωτηθεί κάποιος ''Καλά ρε Billy, δηλαδή αν δεν ήσουν κουρασμένος που θα έφτανες? Στη Ρουμανία?''. Εντάξει, άλλο 1600km για Ροδόπη, άλλο 1000 για Γράμμο, και άλλο 1,5 ώρα περισσότερος ύπνος που τελικά έκανε τη διαφορά. Καλώς ή κακώς δεν υπάρχει μέρα για ξεκούραση, πρέπει να εκμεταλλεύομαι έστω αυτή τη μια καλοκαιρινή Κυριακή για να καταφέρνω να δω πράγματα που εναλλακτικά δε θα δω ποτέ. Αυτή είναι η σύντομη ιστορία της ζωής μου!


Πάντα όρθιοι!

[o_gavros]

Γιου αρ μυτος που έλεγε κι ο αλεμανος στη διαφήμιση της μπυρας!
Ο Γραμμος είναι εκπληκτικό βουνό!

[giorgosb]

Πανέμορφος Γράμμος..

Κατεβαίνοντας προς Ξυνιάδα μια διαφορετική εικόνα από τις υπόλοιπες της μέρας

Έξτρα μπύρες για την φωτό από τα μέρη μου Billy. Ανυπομονώ ν ανέβω το άλλο ΣΚ..

[stavrouliasp]

Απίθανος και πάλι!

[billy84]

Γιου αρ μυτος που έλεγε κι ο αλεμανος στη διαφήμιση της μπυρας!
Ο Γραμμος είναι εκπληκτικό βουνό!

Μέσα στα αγαπημένα μου φίλε!

Πανέμορφος Γράμμος..



Έξτρα μπύρες για την φωτό από τα μέρη μου Billy. Ανυπομονώ ν ανέβω το άλλο ΣΚ..

Έλα ρε φίλε ποιό είναι το χωριό σου? Πέρασα?

Απίθανος και πάλι!

Να είσαι καλά αδερφέ!

[gaslion]

Ωραίος!

[billy84]

Ωραίος!

Πρέπει να κανονιστεί επαναληπτική!!!!

[dumutrus]

Τσάκωσε και από 'μένα γιατί από λόγια ξέμεινα .